การเที่ยวธุดงค์ หาสถานที่วิเวก หลีกเร้น สถานที่ปฏิบัติธรรม
ลำดับที่ 001 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240823 วันที่ 23 สิงหาคม พ.ศ. 2524
ครูบาอาจารย์ท่านจึงนิยมส่งเสริมสนับสนุนการแสวงหาที่เที่ยว สถานที่ทุรกันดาร สถานที่ป่าดงพงไพรลึก ๆ มีส่วนช่วยในการที่จะประกอบความพากความเพียร นี่ ได้มากทีเดียว เดี๋ยวนี้การเที่ยวธุดงค์ไม่ค่อยเหมือนก่อน เป็นการเที่ยวลักษณะเที่ยวไปตามอารมณ์ เที่ยวเพื่อต้องการความสนุกสนานนี่ ไปนั่นไปหาหมู่ที่นั่น ไปนั่นไปหาหมู่ที่นั่น ไปสนุกสนาน คุยเที่ยวกันไปตามเรื่อง การปฏิบัติก็ไม่ค่อยจะได้ผล การเที่ยวแสวงหาสถานที่ประกอบความพากเพียรบำเพ็ญภาวนา ก็มีแต่ที่จะน้อยลงไป เพราะไม่เห็นผล อยู่กับวัดกับวามันสะดวกสบาย การประกอบความพากความเพียรมันไม่ค่อยจะก้าวหน้า ผู้ที่มีหลักมีฐานก็เรียกว่าพอทรงอยู่ได้ ผู้ที่มีหลักมีฐานในจิตในใจแล้วก็พอทรงอยู่ ถ้าหากว่าผู้ที่ยังไม่มีหลักมีฐานภายในจิตในใจ การที่จะสร้างรากสร้างฐานให้เกิดให้มีขึ้น เพราะความสะดวกสบาย อันนี้เป็นของลำบากสักหน่อย
ลำดับที่ 002 เลขที่เทป 999/25 ชื่อแฟ้มข้อมูล 250910 วันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2525
พระพุทธเจ้าท่านสรรเสริญ ยกย่องการอยู่คนเดียว การแสวงหาความวิเวก การที่จะแนะนำให้พระสาวกไปบำเพ็ญสมณะธรรม ท่านก็ส่งเสริมการอยู่ตามลำพัง อยู่ผู้เดียว ไม่สรรเสริญไม่ยกย่องการอยู่เป็นกลุ่ม ไม่สรรเสริญไม่ยกย่องการคลุกคลี สรรเสริญยกย่องการหลีกเร้นออกจากสถานที่ที่มีการคลุกคลีกันนั้น ๆ สถานที่ใดเป็นสถานที่ปราศจากความคลุกคลี ให้ถือสถานที่นั้นเป็นสถานที่บำเพ็ญสมณะธรรม
ลำดับที่ 003 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240724 วันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2524
คิดถึงความเงียบ คิดออกไปภายนอก มันเงียบไปหมด ต้นไม้ก็เงียบอยู่ที่ต้นไม้ ก้อนหินก็เงียบอยู่ที่ก้อนหิน ต้นหญ้าก็เงียบอยู่ที่ต้นหญ้า แผ่นดินก็เงียบอยู่ที่แผ่นดิน อากาศก็เงียบอยู่ตามปกติของเขา แสงเดือนแสดงดาวเขาก็อยู่ตามปกติของเขาอย่างนั้น ไม่มีเสียงคน ไม่มีเสียงเครื่องจักรเครื่องกลเครื่องยนต์
กลไกไม่มี เรามีโอกาสได้มาเกี่ยวข้องในสถานที่อย่างนี้ เรียกว่าได้มาเกี่ยวข้องกับสานที่วิเวก กายของเราได้สัมผัส เขาเรียกว่ากายวิเวก คือ กายของเรามาอยู่ในสถานที่วิเวก สถานที่เงียบ สงบวิเวก การส่งใจไปเกี่ยวข้อง ส่งใจไป คิดไปอ่านไป ตรวจตราบรรยากาศภายนอก ก็เป็นประโยชน์ในการปฏิบัติมีส่วนประกอบ มีส่วนช่วยในการที่จะทำให้ใจของเราเข้าถึงความสงบได้มาก
ลำดับที่ 004 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240212 วันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2524
พระพุทธเจ้าท่านจึงสอนให้หลีกเร้น คำว่าหลีกเร้น ก็ให้หนีให้ออกห่างจากสถานที่โลกเขาเจริญนี่เอง ให้หลีกออกจากความเจริญของโลกเขานั้น หลีกเร้นไปที่ไหน ก็หลีกเร้นไปหาอยู่หาอาศัยในสถานที่ความเจริญของโลกเขายังแผ่ไปไม่ถึง นี่ก็แสดงว่าความเจริญของโลกเจริญอยู่ ณ สถานที่ใด สถานที่นั้นไม่ค่อยสะดวกในการที่จะอบรมจิตใจ พระพุทธเจ้าท่านจึงสรรเสริญสถานที่สงบวิเวก สถานที่ห่างไกลจากความเจริญของโลก องค์พระพุทธเจ้าท่านได้ตรัสรู้ สำเร็จมรรคผล ท่านก็ได้ตรัสรู้หรือสำเร็จมรรคผลในป่า
ลำดับที่ 005 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240109 วันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2524
จึงว่าประโยชน์ของการเที่ยวธุดงค์ ประโยชน์ของการอยู่ป่าดงพงไพรนี่มีประโยชน์มากมายจริง อย่างประวัติของท่านพระอาจารย์มั่น มีเรื่องการอยู่ป่าอยู่เขาของท่านนี้ ท่านสนุกสนานรื่นเริงเพลิดเพลินกับการอยู่ป่าจริง ๆ การอยู่ป่าการเที่ยวป่านี้มันสนุก สนุกอยู่กับการเดินจงกรม สนุกกับการภาวนาสนุกอยู่กับการต่อสู้กิเลสของเจ้าของ ของมันอยู่อย่างนี้มันไม่มีอะไรมาปิดนะ มันไม่มีอะไรที่จะมาปิดมาบัง กิเลสตัณหามันมีเท่าไรมันหากแสดงออกมาหมด อยู่กับผู้กับคนกับบ้านกับเมืองในสถานที่ที่เรียกว่า มีการคลุกคลีเกี่ยวข้องนะ สิ่งเหล่านี้หละมันปิดกิเลสไว้ การเกี่ยวข้องกับผู้คนมันก็อยู่กับเรื่องที่เกี่ยวข้องกับผู้กับคนนั่น ไอ้เรื่องกิเลสของเจ้าของที่มันฝังอยู่หละ มันมองไม่เห็นก็เลยสบายไปเสีย สบายไปเสีย ๆ
ลำดับที่ 006 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240109 วันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2524
สถานที่ใดเป็นสถานที่ห่างไกลความเจริญของโลก เราเห็นเราควรที่จะเห็นสถานที่นั้นหละเป็นสถานที่บำเพ็ญสมณะธรรมของเรา ควรเห็นสถานที่นั้นหละ เป็นสถานที่ควรอยู่ควรอาศัยอย่างยิ่ง ถึงว่าจะเป็นสถานที่ทุรกันดาร ไม่สะดวกด้วยสถานที่ต่าง ๆ เกี่ยวด้วยอาหารการกินจะไม่สะดวกสบาย ถึงว่าจะอิ่มบ้างหิวบ้าง ก็ไม่ควรที่จะถือเรื่องเหล่านั้นมีความสำคัญ ควรเห็นความสำคัญในการปฏิบัติเพื่อความก้าวหน้า และเพื่อการแก้จิตแก้ใจของเรานี้ ไม่ให้ลุ่มหลงมัวเมากับความเจริญของโลกเขานั่นนี่ ควรที่จะเห็นอย่างนี้มากกว่า ในเมื่อสถานที่นั้นเป็นสถานที่สะดวกสบาย ในการที่จะปฏิบัติจิตใจของเรา จึงว่าเห็นอานิสงส์ของการเที่ยวป่า อานิสงส์ของการอยู่ภูอยู่ป่านี้ มีประโยชน์มากจริง ๆ
ลำดับที่ 007 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240711 วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2524
พระพุทธเจ้าท่านก็ให้แสวงหาสถานที่เป็นที่สบาย เรียกว่าที่อยู่เป็นที่สบาย คำว่าสบายนี้ รวมเอาไว้ซึ่งหลายเรื่องหลายอย่าง ความสะดวกสบายมีโอกาสได้บำเพ็ญ มีโอกาสได้ปฏิบัติมาก แล้วสิ่งที่จะมาทำให้เป็นเครื่องรบกวน ทำให้ใจต้องไป เราเอาสิ่งที่ไม่เป็นสิ่งที่จะมาทำให้ใจของเราส่งไป ส่ายไปในลักษณะนี้ สถานที่นั้นมีเรื่องที่จะมาดึงจิตดึงใจให้เราไปมา สถานที่นั้นเป็นสถานที่ควรหลีก
ลำดับที่ 008 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240711 วันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2524
จึงว่าเรามีความจำเป็นที่เรียกว่าจะต้องไปยู่ ณ สถานที่ใด ก็ทำให้ความพอใจ ณ สถานที่นั้น ถ้าหากมีการไปตำหนิติชม มีการไปตำหนิเข้า ความตำหนินั้นหละ จะทำให้ใจเราไม่สบาย และในเมื่อมีกาตำหนิแล้ว ก็จะไปมีข้ออ้างทำให้ข้อปฏิบัติเรานั้นขาด เพราะเราจะอ้างว่าสถานที่ไม่สะอาด โอกาสไม่อำนวย อะไรต่ออะไรเหล่านี้เป็นช่องทาง เพราะเขาไม่อยากให้เราปฏิบัติอยู่แล้ว ให้ทำความพอใจในสถานที่ที่เราอยู่นั้น สถานที่ใดก็ช่าง ในเมื่อเป็นการปฏิบัติธรรม ในเมื่อเรามีการปฏิบัติธรรมแล้ว เป็นการปฏิบัติได้ทั้งนั้น เพราะการปฏิบัติธรรม ก็คือการปฏิบัติใจ
ลำดับที่ 009 เลขที่เทป 031/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 260617 วันที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2526
จึงว่าสถานที่ก็มีความสำคัญ องค์พระพุทธเจ้าท่านทรงเทศนาเรื่องสถานที่เอาไว้ เรียกว่าให้แสวงหาสถานที่หลีกเร้น หาอยู่รุกมูลร่มไม้ อยู่เรือนร้างว่างเปล่า อยู่ป่าช้า อยู่ในถ้ำ อยู่ในล้อมฟาง ในสถานที่ห่างไกลจากผู้จากคน ให้หลีกเร้นไปหาสถานที่ลักษณะนี้ ท้านทรงเทศนาว่า เป็นสถานที่สะดวกสบายในการที่จะประกอบในการที่จะบำเพ็ญสมณะกิจ สมณะธรรม เป็นสถานที่ที่จะสลัดทิ้งเสียได้ ซึ่งความมืด ซึ่งความวุ่นวาย ซึ่งความฟุ้งซ่าน นี่ในเมื่อไปอยู่สถานที่นั้น มีโอกาสประกอบความพากความเพียร เดินจงกรมให้มาก นั่งสมาธิให้มาก เพราะว่าในสถานที่ลักษณะนั้น ไม่มีคนเข้าไปเป็นอุปสรรคในการประกอบความพากเพียรได้เต็มที่
ลำดับที่ 010 เลขที่เทป 031/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 260617 วันที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2526
พระพุทธเจ้าท่านทรงเทศนาสอนพระไว้ “ผู้ปฏิบัติธรรมมุ่งอยู่ป่า มุ่งให้คนเข้าใจ มุ่งให้คนรู้ ว่าเจ้าของพอใจในการอยู่ป่า แล้วก็เดินไปเป็นบาปทุกก้าวที่เดินไปสู่สถานที่วิเวกนั้น” เพราะทำไมจึงเป็นบาปทุกก้าว เพราะใจอันนั้นเป็นใจที่เป็นบาปเสียแล้ว เป็นใจที่เป็นลามกเสียแล้ว จะไปอยู่ที่ไหนก็เอาใจที่เป็นลามกนั้นไปด้วย คือมีความปรารถนาอันลามก ไม่มีความปรารถนาที่จะละความลามกของใจนั้น อันนั้นเป็นการสั่งสมกิเลส ไม่เป็นการปฏิบัติธรรมเพื่อละกิเลส ถึงว่าจะอยู่ป่าอยู่ถ้ำ อยู่เหวอยู่อะไรก็ช่าง แต่ไม่มุ่งที่จะชำระจิต ชำระใจให้พ้นจากสิ่งที่เป็นลามกธรรม ถ้ายังหวังรูป หวังเสียง หวังลาภ หวังยศ หวังอะไรต่อมิอะไร ยังเป็นการปฏิบัติธรรมเพื่อสั่งสมทั้งนั้น
ลำดับที่ 011 เลขที่เทป 011/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 261220 วันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2526
มุ่งในการแสวงหาที่หลีกเร้น มุ่งในการมีเป้าหมายมีจุดหมายในการแสวงหาที่หลีกเร้นอยู่ตลอดเวลา ถึงเราอยู่กับวัดกับวา ก็มุ่งเป็นผู้หลีกเร้น คำว่าหลีกเร้น ไม่ใช่ ในที่นี้ ไม่ใช่หลีกให้ไปไกลหูไกลตาครูบาอาจารย์ ไม่ได้หลีกไปให้คล้าย ๆ กับว่ามีอะไร การงานจะไม่มีใครไปตามหาหรือตามหาไม่เห็น ไม่ใช่ หลีกไปเพื่อสะดวกในการที่ได้อิสระนี่ เพราะไม่มีใครเห็นไม่มีใครรู้ในการอยู่ของเจ้าของ ไม่ใช่หลีกไปในลักษณะนั้น หลีกไปเพื่อประกอบความพากเพียร หลีกไปเพื่อประกอบความพากความเพียร เพื่อความสงบระงับภายในใจ หลีกไปเพื่อทำความสงบภายในใจให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไปนี่ หลีกไปเพื่อประกอบความพากความเพียรเพื่อความสงบภายในใจของเจ้าของให้เต็มสติกำลังความสามารถ ให้มุ่งในการหลีกเร้นในลักษณะนี้ อยู่ในวัดในวาอย่างนี้ ก็แสวงหาสถานที่หลีกเร้าได้ ถึงว่าจะอยู่ในกุฏิของเราตามลำพัง อยู่ ๆ ในกุฏิของเราก็หลีกเร้นได้ มุ่งในการเดินจงกรม ที่เดินจงกรมภายในกุฏิก็มี หลังจากนั้นก็นั่งสมาธิ พิจารณาอรรถธรรมไป ตามชั้นตามภูมิที่เราจะพิจารณา ให้แจ้งให้ชัดภายในจิตในใจของเราได้ จึงว่าให้พากันมุ่งในการที่จะเป็นไปในการสงบระงับภายในจิตในใจ ถ้าหากว่าเป็นอย่างงี้ ทางแห่งความเจริญของพระศาสนายังปรากฏอยู่
ลำดับที่ 012 เลขที่เทป 001/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290102 วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2529
การปรารภใจให้ถูกมันเป็นของสำคัญ การเที่ยว ถ้าหากว่าปรารภใจไม่ถึง ผลของการเที่ยว ไม่ค่อยได้ประโยชน์พอสมควร การปรารภใจให้ถูก ว่าตั้งใจจะไปเที่ยวประกอบความเพียร ตั้งใจจะไปหาสถานที่ภาวนา ตั้งใจจะไปหาสถานที่วิเวกจริง ๆ ตั้งใจจะไปหาสถานที่ประกอบความพากความเพียร การไปให้ตั้งใจอย่างนี้ การอยู่ก็ให้ตั้งใจอย่างนี้ เราพยายามทำความตั้งใจของเรา ในลักษณะนี้ อย่าให้มีความเปลี่ยนแปลง เจ้ากิเลสมันพยายามที่จะทำให้ใจของเราลด เราตั้งไว้อย่างนี้ มันก็ทำให้ล้มไปอย่างอื่นเสีย เราตั้งไว้ถูกไว้ดี การตั้งไว้ถูกตั้งไว้ดีนั้นหละ เรียกว่าใจของเรามีความเป็นธรรม แต่กิเลสมันพยายามจะล้มเสีย ซึ่งธรรมที่ตั้งไว้นั้น การเที่ยวไปหรือการอยู่ ให้แสวงหาความสงบวิเวกมันก็ล้มไปเสีย ไม่จริงจังในการที่จะแสวง
ลำดับที่ 013 เลขที่เทป 003/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290108 วันที่ 8 มกราคม พ.ศ. 2529
การเที่ยวต้องทำใจให้ถูก การปรารภใจให้ถูกว่ามันเป็นของสำคัญ การเที่ยว ถ้าหากว่าปรารภใจไม่ถูก ผลของการเที่ยวไม่ให้เต็ม ไม่เป็นประโยชน์เท่าที่ควร การปรารภใจให้ถูกของตัว ตั้งใจจะไปเที่ยวประกอบความพากความเพียร ตั้งใจจะไปหาสถานที่ภาวนาตั้งใจจะไปหาสถานที่วิเวก แล้วก็รักษาความตั้งใจของเราไม่ให้เปลี่ยนแปลง ตั้งใจจะไปหาสถานที่ภาวนา ตั้งใจจะไปหาสถานที่วิเวก ตั้งใจจะไปหาสถานที่ประกอบความพากความเพียร การไปให้ตั้งใจอย่างนี้ การอยู่ก็ให้ตั้งใจอย่างนี้ เราพยายามทำความตั้งใจของเราในลักษณะที่อย่าให้มีการเปลี่ยนแปลงเสีย เราตั้งไว้ถูก ตั้งไว้ดี การตั้งไว้ถูกตั้งไว้ดี เรียกว่าใจของเราที่มีความเป็นธรรมตั้งขึ้น
ลำดับที่ 014 เลขที่เทป 013/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 260227 วันที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2526
จึงว่าผู้ที่มุ่งแสวงหาสถานที่สงบระงับ หรือมุ่งในการหลีกเร้นหากโอกาสในการประกอบความพากความเพียร เดินจงกรมนั่งสมาธิให้ยิ่งเต็มสติกำลังความสามารถของเจ้าของอย่างนี้ ผู้นั้นเป็นผู้ที่มีความสงบอยู่แล้วภายในใจ จะมากหรือน้อยต่างมี ถ้าหากไม่มีเสียเลย มันจะอยู่ได้อย่างไร คนเราจะพอใจอะไร สิ่งที่พอใจต้องมี ถ้าหากว่าไม่มีไม่เห็นแล้วจะไปพอใจอย่างไร ผู้ที่พอใจในการหลีกเร้นอยู่ตามลำพัง ผู้นั้นเห็นคุณค่าของการหลีกเร้นแล้ว เห็นประโยชน์ของการทำใจให้สงบแล้ว เป็นของที่เป็นประโยชน์เป็นของที่มีคุณค่าแก่จิตแก่ใจจริง ๆ พอใจที่จะรักษา พอใจที่จะให้สงบยิ่ง ๆ ขึ้นไป ภายในจิตในใจนี้ ทางไหนที่จะเป็นไปห่างจากความสงบ ท่านก็หลีกเร้น พอใจในการหลีกเร้นเพื่อความสบาย พอใจในการทำจิตทำใจของเจ้าของให้ยิ่ง ให้มีความก้าวหน้ายิ่งขึ้นไปเป็นลำดับ
วันจันทร์ที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2552
วันพฤหัสบดีที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2552
วันอังคารที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2552
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)