ข้อปฏิบัติ 4 ความอ่อนน้อมถ่อมตน การเพ่งโทษผู้อื่น ทิฐิมานะ

ข้อปฏิบัติ 4 ความอ่อนน้อมถ่อมตน การเพ่งโทษผู้อื่น ทิฐิมานะ
หัวข้อหลัก 02 ข้อปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น
หัวข้อย่อย 04 ความอ่อนน้อมถ่อมตน การเพ่งโทษผู้อื่น ทิฐิมานะ

ลำดับที่ 001 เลขที่เทป 027/41 ชื่อแฟ้มข้อมูล 410510 วันที่เทศน์ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2541
คำว่าละบาป ๆ ๆ ๆ ละอกุศล ก็คือละตัวที่มองคนอื่นไม่ดี ๆ ๆ นั่นหละ เค้าไม่ดียังไงมันก็เป็นธรรมชาติของเขา เขาไม่ดียังไงมันก็เป็นเรื่องของเขา ไอ้เราที่ไปมองเขาอย่างนั้นต้องระวัง มอง ๆ ไปอย่างนั้น มองอย่างนั้นแล้วอกุศลมันเกิด ความไม่ชอบใจเรียกว่าบาปมันเกิดขึ้น ในเมื่อบาปมันเกิดขึ้นอย่าไปมอง มองกันในแง่ดีเสีย ถ้าหากว่ามองในแง่ดีมันมองไม่ได้เราอย่าไปสน นี่มองเราเสมอดีที่สุด เป็นข้อปฏิบัติ มองเราเสมอนั่นหละเรามีการปฏิบัติธรรมอยู่เสมอ ขณะที่เรามองเรานี่ ศีลก็รวมอยู่ที่ใจ ถ้าหากว่าเรามองเราให้มาก สมาธิก็รวมอยู่ในเรา ปัญญาก็เกิดในการที่เรามองเรา มองเราเราก็รู้ มองเราเราก็อ่านออก ศีลคือการสำรวมก็คือการสำรวมอยู่ในเรา เรามองอยู่ ๆ ใจของเราก็ไม่ออกไปเกี่ยวข้องข้างนอกนี่ ท่านจึงว่าศีลสมบูรณ์ ศีลสมบูรณ์มองเราอยู่เสมอ ๆ สมาธิมันก็สมบูรณ์ขึ้นมา คือไม่ออกไปเกี่ยวข้องข้างนอก ในเมื่อไม่ออกไปเกี่ยวข้องข้างนอกนี่ มันก็เข้าใจแจ่มแจ้ง ในสิ่งที่เรามองเราอยู่เสมอนั้น

ลำดับที่ 002 เลขที่เทป 005/289 ชื่อแฟ้มข้อมูล 280601 วันที่เทศน์ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2528
ความสามัคคีหากเกิดขึ้นหากมีขึ้น เพราะต่างก็มุ่งในการที่จะแก้ปัญหาของเจ้าของ ต่างก็มุ่งในการที่จะแก้ปัญหาเจ้าของ ไม่มุ่งที่จะแก้ คนนั้นเป็นอย่างนั้น ๆ ผู้นั้นเป็นยังงั้น มีแต่ติฉันติท่านติข่อยอยู่ มันก็มีแต่แตกแยกเป็นพรรคเป็นพวกเป็นหมู่เป็นคณะ ถึงจะอยู่ร่วมกัน มันก็ไม่เป็นหมู่เป็นคณะเดียวกัน เพราะความแตกแยกภายในจิตในใจ จะกินด้วยกันนอนด้วยกันยังไงก็ช่าง ถ้าหากว่ามีข้อปฏิบัติไม่สม่ำเสมอกันแล้วนั้นหละ หมายความว่าความแตกแยกมีขึ้นเกิดขึ้น ณ สถานที่นั้นแล้วกลุ่มนั้นแล้ว จึงว่าพากันเจข้าใจในเรื่องเหล่านี้จึงจะเป็นไปเพื่อความเจริญของการปฏิบัติธรรมของเราเอง ถ้าว่าไม่เข้าใจในเรื่องนี้แล้ว จะมุ่งเพื่อความเจริญก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมซักเท่าไรก็ช่าง ยังมองไม่เห็นทางที่จะก้าวหน้าไปได้ เพราะสิ่งที่จะกีดขวางความก้าวหน้านี่มันมากเหลือเกิน มุ่งในการแก้เจ้าของอยู่ตลอดเวลา อะไรเกิดขึ้น แก้ แก้ แม้แต่ทิฐิความเห็นว่า บุคคลนั้นเป็นอย่างนั้น ๆ อันนี้ก็เป็นสิ่งที่ควรแก้ สิ่งใดเกิดขึ้น เราต้องรู้ว่าอันนั้นเป็นของเกิดขึ้น

ลำดับที่ 003 เลขที่เทป 005/28 ชื่อแฟ้มข้อมูล 280601 วันที่เทศน์ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2528
จึงว่าคำว่ากิเลสอย่าว่าเขาโง่ เขาแสนที่จะฉลาดแหลมคม เล่ห์เหลี่ยมอุบายของเขาแต่ละอย่าง ๆ นี่ ยากที่เราจะรู้จักรู้ทันเขา อะไรเล่าที่เรียกว่าเป็นเล่ห์เหลี่ยมที่เรารู้ไม่ทันก็คือทิฐิ ก็คือความคิดความเห็นที่เกิดขึ้นภายในจิตในใจของเรานี้ บางทีทันเห็นว่าถูกต้องจริง ๆ เหมาะสมจริง ๆ จะต้องเป็นอย่างนี้จริง ๆ คนที่ไม่เป็นอย่างนี้คือคนใช้ไม่ได้ ตัวนี้เป็นทิฐิตัวร้าย ถ้าเกิดขึ้นในจิตใจของบุคคลใด รีบแก้ไข ถ้าหากว่าไม่รีบแก้ไข บุคคลนั้นผู้ปฏิบัติธรรมนั้นจะเอาตัวไม่รอด ต้องแก้ให้ได้ ถ้าหากว่าแก้จิตแก้ใจของเจ้าของได้แล้ว แก้ทิฐิมานะของเจ้าของได้แล้ว โลกทั้งหลายดีหมด ไม่มีการติไม่มีการชม ไม่มีการยกโทษยกโพยซึ่งกันและกัน ถึงจะมีการติชมก็เพื่อความหวังดีต่อกัน มีการติการชมก็เพื่อการหวังดี ติชมก็ด้วยเมตตาธรรมไม่ได้ติชมเพื่อมุ่งความเสียหาย ถ้าหากว่าจิตใจของบุคคลนั้นแก้ทิฐิแก้มานะ แก้สิ่งที่เป็นพิษเป็นภัยได้แล้ว ถ้าหากว่าแก้ไม่ได้นี่ไปติก็ผิดไปชมก็ผิด เพราะไอ้ตัวนั้นมันเป็นตัวผิดอยู่แล้ว มุ่งพากันแก้ตัวนี้ ต่างองค์ต่างรูปต่างนาม พากันแก้ทิฐิมานะของเจ้าของ คำว่าความแข็งกระด้างจะไม่ปรากฏ

ลำดับที่ 004 เลขที่เทป 072/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290720 วันที่เทศน์ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2529
ไม่ต้องคิดจะไปสอนคนอื่น เพราะเรายังมีเรื่องที่จะต้องสอนอีกมาก ให้มุ่งที่จะสอนเจ้าของอย่างเดียวก็พอแล้ว ในเมื่อต่างมุ่งที่จะสอนเจ้าของ ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ก็จะเกิดขึ้นมีขึ้น เพราะต่างมุ่งที่จะสอนเจ้าของด้วยกัน ทางไหนเป็นทางที่ถูกที่ควร สอนเจ้าของให้พูดอย่างนั้น สอนเจ้าของให้ทำอย่างนั้น สอนเจ้าของให้กราบอย่างนั้น สอนเจ้าของให้ปฏิบัติอย่างนั้น อย่างนั้น สอนไปหมด เพราะเรา ๆ นี้ต้องสอนกัน ต่างคนต่างก็ต้องสอน มีความจำเป็นที่จะต้องสอนเจ้าของด้วยกันทั้งนั้น และต่างคนต่างหนักอยู่ หนักเต็มบ่า ในการสอนเจ้าของอยู่แล้ว จึงว่าอย่าให้คนอื่นที่เขาหนักบ่า มาเพิ่มความหนักที่จะมาสอนเรา จึงเพิ่มความหนักให้แก่ท่านผู้อื่นอีก เรียกว่า เป็นการแบ่งภาระ แบ่งเบาความหนักให้แก่กัน

ลำดับที่ 005 เลขที่เทป 175/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 291223 วันที่เทศน์ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2529
เรา ๆ ก็เหมือนกันนะ ไม่ใช่ว่าจะมีแต่ความถูกต้อง ความผิดพลาดไม่มีนะ มีไหมหละบางที่มันก็มากอยู่ แต่ทีนี้เรามันผิดพลาด บางทีมันก็ยอมไม่ได้ หากโอกาสที่จะแก้ตัว แก้ตัวว่าผิดพลาดแล้วไม่ยอมผิดพลาดอันนี้
หนะ เป็นการไม่ถูกต้องเลย แก้ตัวด้วยการไม่แก้ตัว ด้วยการที่เรียกว่าไม่ให้ผิดพลาดอีก อันนี้ถูกต้อง คนที่มีความผิดแล้วยอมสารภาพผิด คนนั้นเป็นคนถูกขึ้นมาทันที เคยมี ท่านผู้หนึ่งทำอะไรผิดพลาดมากทีเดียว แล้วในที่สุดเขามาขอขมา ขอขมาเรา “เอาท่านไม่ต้องมาขอโทษหรอก ไม่มี่โทษให้ท่านหรอก สิ่งที่เป็นโทษก็ดี ไม่มีใครให้กันได้ สิ่งที่เป็นคุณก็ดี ไม่มีใครให้กันได้ ถึงจะมาขอสิ่งที่เป็นคุณก็ไม่มีคุณให้ได้นะ สิ่งที่เป็นคุณและสิ่งที่เป็นโทษนั้น มีแต่เจ้าของทำขึ้นเอง ไม่ใช่ไปขอกันได้” ขอขมาหลายสิ่งหลายอย่างเราก็มาได้ความคิด โอ.....คนที่มีความผิดนี่ ถ้าหากมีการยอมรับผิดแล้วคนนั้นเป็นคนถูกขึ้นมาเลย เรา ๆ ก็เหมือนกัน ในเมื่อมีการผิดพลาดด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ หรือด้วยความเผลออะไรก็ช่าง ยอมรับผิดอย่างกล้าหาญ จะทำยังไงทำ ลงโทษยังไงก็ยอม จะเฆี่ยนจะตีก็ยอม หรือว่าจะอะไรก็ยอมหมดทุกอย่าง ยอมด้วยความสัตย์ซื่อ ยอมด้วยความบริสุทธิ์ใจ กลายเป็นบุคคลถูกขึ้นมา กลายเป็นบุคคลน่าสงสารขึ้นมาทันที นี่ก็เหมือนกันนั้นหละ ใครถ้าหากมีความบกพร่อง มีความผิดพลาดบ้าง ก็ยอมรับผิดเสีย แล้วกลายเป็นถูกขึ้นมาเลย ถ้าหากว่าผิดแล้วยิ่งเถียงให้เจ้าของถูก อันนี้ ๆพูดถึงแล้วก็แย่มากทีเดียว

ลำดับที่ 006 เลขที่เทป 002/28 ชื่อแฟ้มข้อมูล 280721 วันที่เทศน์ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2528
ถ้าหากว่าเราคอยยึดอันนั้นคอยเก็บอันนี้ คอยหาโอกาสที่จะไปหยิบไปยกแต่โทษคนนั้นคนนี้ เราก็จะได้แต่โทษ เราคอยหยิบคอยยกแต่โทษของคนอื่น แม้แต่โทษของคนอื่นก็ช่าง เราไปหยิบไปยกไปยึดเข้า โทษอันนั้นก็เป็นของเรา ที่ว่าเป็นของเราคือมันมาอยู่ในใจของเรานี้ ทำให้ใจของเราขุ่นข้อง ทำให้ใจของเราเศร้าหมอง ทำให้ใจของเราไม่สบาย ทั้ง ๆ ที่เราไม่ต้องการความเศร้าหมอง ความขุ่นมัวหรือความไม่สบายใจ เพราะมันเป็นเรื่องของอกุศล
ลำดับที่ 007 เลขที่เทป 007/27 ชื่อแฟ้มข้อมูล 270316 วันที่เทศน์ 16 มีนาคม พ.ศ. 2527
พระพุทธเจ้าท่านสอนให้มีความนอบน้อม เราก็ทำความนอบน้อมเสมอ อย่าแข็งกระด้าง นี่ คำว่าแข็งกระด้างมันเป็นเรื่องของกิเลส ความแข็งกระด้างเป็นเรื่องของทิฐิมานะ ธรรมะไม่มีความแข็งกระด้างเลย ธรรมะไม่สร้างความแข็งกระด้างให้แก่บุคคลใด มีแต่สร้างความนอบน้อม สร้างความอ่อนน้อม สร้างความงดงามให้แก่บุคคลผู้ที่มีธรรมะเท่านั้น นี่มีแต่กิเลสเท่านั้นที่จะสร้างบุคคลให้มีแต่ความแข็งกระด้าง นั่งก็นั่งแข็งกระด้าง เดินก็เดินแข็งกระด้าง การกราบพระกราบเจ้าก็มีแต่แข็งกระด้าง การจะพูดจาปราศรัยก็มีแต่ความแข็งกระด้าง ในเมื่อเป็นอย่างนี้ ทำอย่างไรเราจึงจะละกิเลสทำตัวแข็งกระด้างได้ เราก็ตั้งใจ เราทุกสิ่งทุกอย่าง มีสติในทุกอิริยาบถ ในการเดิน ในการยืน ในการนั่ง ในการนอนแล้วนี่ กิริยามารยาทการเคลื่อนไหวของเรา ที่ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะสมบูรณ์อยู่นั้น จะเป็นกิริยามารยาทที่มีความอ่อนน้อม สร้างเราให้มีความเรียบร้อยงดงาม เดินก็เดินงาม นั่งก็นั่งงาม นอนก็นอนงาม พูดจาปราศรัยมีแต่ความงามในตาในหู ไม่ขัดนัยน์ตา เดินไปทางไหนจะนั่งตรงไหน กิริยามารยาทไม่ขัดนัยน์ตา ฟังพูดจาปราศรัยก็ไม่ขัดในหู เพราะธรรมไม่ทำให้ขัดหู ไม่ทำให้ขัดนัยน์ตา มีแต่กิเลสเท่านั้นทำให้ขัดหูขัดตา

ลำดับที่ 008 เลขที่เทป 003/28 ชื่อแฟ้มข้อมูล 280726 วันที่เทศน์ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2528
คำว่าทิฐิมานะตัวนี้เราให้มีการระมัดระวัง ถึงว่ากิเลสมันจะพยายามแสดงออกมาเราก็ข่มมันไว้ เราต้องทำจิตทำใจของเราให้อ่อนน้อม ความอ่อนน้อมนั้นหมายถึง ความเป็นธรรมในจิตในใจ ใจจึงอ่อนน้อมได้ ถ้าหากว่าใจของเราแข็งกระด้าง แข็งกระด้างก็ด้วยอำนาจของกิเลส กิเลสมันเจ้ามาในจิตในใจแล้ว มันทำให้จิตใจของเราแข็งกระด้าง เราก็ทำให้ใจของเราอ่อนน้อมเสีย ในเมื่อทำให้ใจของเราอ่อนน้อมเมื่อไรได้แล้วนี่ ไอ้ตัวกิเลสความแข็งกระด้างก็หมดไปจากจิตจากใจของเรา ใจของเราก็เป็นใจที่อ่อนน้อมขึ้นมาได้ หัดทำจิตทำใจของเราให้อ่อนน้อมให้มาก
ลำดับที่ 009 เลขที่เทป 021/41 ชื่อแฟ้มข้อมูล 410329 วันที่เทศน์ 29 มีนาคม พ.ศ. 2541
ความชนะทั้งหลาย พระพุทธเจ้าทรงสรรเสริญการชนะตนเองเป็นการชนะเลิศ ส่วนมากคนทั่ว ๆ ไปพอใจในการชนะคนอื่น ไม่เคยคิด ไม่สนใจในการที่จะเอาชนะตนเอง การคิดที่จะเอาชนะคนอื่นนั้นเป็นการแพ้ตนเองแล้ว คิดที่จะชนะคนอื่นนั้นก็ทำให้เป็นทุกข์ ทุกข์เพราะการแพ้ตนเอง คำว่าตน ๆ ในที่นี้หมายถึง ใจของเรา ให้ใจอยู่ในโอวาทของเรา เราอบรมสั่งสอนจิตใจของเราได้เรียกว่า เราชนะเรา ในเมื่อเราชนะเราได้แล้ว เป็นการชนะคนอื่นโดยไม่มีความต้องการ โดยไม่มีความปรารถนาที่จะไปชนะใคร การชนะตนเอง พระพุทธเจ้าท่านตรัสไว้เป็นการชนะเลิศ เรา ๆ เองมีอะไรที่เราจะต้องต่อสู้ มีอะไร ๆ ที่เราจะต้องเอาชนะเรา และชอบมีอยู่เสมอ ๆ ความพยายามที่จะเอาชนะเราจึงต้องมีความพยายามอยู่เสมอ ในเมื่อเราชนะเราได้แล้ว เพราะความพยายามของเรามีพอ ด้วยเหตุด้วยผล ด้วยสติปัญญา เราก็เป็นผู้ที่ชนะเราเองได้ ชนะเราเองได้อยู่เป็นสุข

ลำดับที่ 010 เลขที่เทป 140/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290923 วันที่เทศน์ 23 กันยายน พ.ศ. 2529
จึงว่าให้ฝึกเจ้าของ ให้ทำความอ่อนน้อมซึ่งกันและกัน ถึงว่าจะเป็นผู้ใกล้กัน อาวุโสกันเอาให้เจ้าอ่อนน้อมไว้ พูดจาปราศรัยพนมมือ พอพนมมือขอไหว้ก็พอ ไปมาหาสู่ซึ่งกันและกัน ควรกราบก็กราบ ควรไหว้ก็ไหว้ ควรนั่งลงพูดจาปราศรัย มันไม่เป็นบาปตรงไหนดอก

ลำดับที่ 011 เลขที่เทป 040/41 ชื่อแฟ้มข้อมูล 410613 วันที่เทศน์ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2541
กิริยาความนอบน้อมมีขึ้นขณะใดขณะนั้น จิตใจเป็นบุญเป็นกุศล การทำความนอบนอ้มในจิตในใจขณะใด การทำการนอบน้อมนั้นหละเป็นมโนกรรมที่เป็นบุญเป็นกุศล เราต้องฝึกในการนอบน้อม และต้องฝึกการกราบการไหว้มาก ๆ เราไม่ได้กราบไม่ได้ไหว้เพื่อเอาอะไร เรากราบเราไหว้เพื่อให้ใจของเรามีความอ่อนน้อม ความอ่อนน้อมกับความแข็งกระด้างอันไหนดีกว่ากัน ความแข็งกระด้างหาความดีไม่ได้ มีแต่ความอ่อนน้อมเท่านั้นหละ อ่อนน้อมเท่าไรยิ่งมีความดีมากเท่านั้น คิดถึงพระมหากษัตริย์กับสมเด็จพระนางเจ้า ฯ การเยี่ยมตาสีตาสาบ้านนอกบ้านนา คุกเข่าลงกับแผ่นดิน คุกเข่านั่งกับแผ่นดินจะว่าขี้ฝุ่นจะว่าลูกรังจะว่าอะไรก็ช่าง อันนั้นไม่ทำให้ความเป็นพระมหากษัตริย์ด้อยคุณภาพ ไม่ทำให้ความเป็นสมเด็จพระราชินีนาถนี่ลดคุณภาพลงไป มีแต่เสริมสร้างคุณภาพความเป็นพระมหากษัตริย์ยิ่งขึ้นไปเท่านั้น จึงว่าความแข็งกระด้างไม่ได้เรื่อง จะต้องมีการหัดการกราบการไหว้ ทำใจของเราให้มีความอ่อนน้อมให้มากอยู่เสมอ

ลำดับที่ 012 เลขที่เทป 040/41 ชื่อแฟ้มข้อมูล 410613 วันที่เทศน์ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2541
คำว่าศักดิ์ศรี ๆ นี่ ถ้าหากว่ามีมากจริง ๆ แล้วไม่กลัวหมดนะ ที่มีน้อย ๆ นั่นหนะหวงกลัวจะหมด กลัวเสียศักดิ์ศรีกลัวศักดิ์ศรีหมดเพราะมันมีน้อยเหลือเกิน อันนี้ก็น่าเห็นใจ ของเขามีน้อยเขาก็ต้องหวงของเขา การหวงศักดิ์ศรี ๆ อันนี้บางทีมันยิ่งเสียนะ การที่มีศักดิ์ศรีแล้วไม่กลัวศักดิ์ศรีหมด การกระทำอันนั้นมีแต่ทางที่เป็นประโยชน์ มีแต่ทางที่เสียสละ มีแต่การให้การอ่อนน้อมถ่อมตนนี่ไม่ทำให้ศักดิ์ศรีที่มีอยู่ลดน้อยไปเลย ถึงว่ามีแต่เพียงน้อย ๆ ๆ มีแต่ที่จะเพิ่มขึ้นเท่านั้น เรื่องศักดิ์ศรีเป็นอย่างนี้ จึงว่าการอ่อนน้อมถ่อมตนนี่จึงเป็นการปฏิบัติธรรม เป็นการปฏิบัติธรรมนะ พระพุทธเจ้าท่านก็สอนให้อ่อนน้อม ไม่มีทิฐิมานะ ไม่มีอติมานะ เป็นผู้ที่มีความอ่อนน้อมถ่อมตน พระพุทธเจ้าท่านก็ไม่ได้แข็งกระด้างถึงเป็นพระศาสดา พระพุทธเจ้าอ่อนน้อมอยู่ตลอดกาล พระสาวกของพระพุทธเจ้าโดยเฉพาะพระสารีบุตรนี่อ่อนน้อมเป็นพิเศษทีเดียว พระเล็กพระน้อยอย่างนี้พระสารีบุตรก็ไม่เคยแสดงกิริยาที่เรียกว่าเห็นว่าเป็นเด็กเล็กเด็กน้อยไม่มี มีการอ่อนน้อมเสมอต้นเสมอปลายทีเดียว พระพุทธเจ้ายกย่องเป็นพิเศษในอาจาระความอ่อนน้อมของพระสารีบุตรนี่แล้ว ก็ไม่ทำให้ความเป็นอัครสาวกลดน้อยถอยลงไม่เป็นอย่างนั้น มีแต่เป็นที่ยอมรับ ๆ ๆ ของบรรดาสาวก ในบรรดาภิกษุรุ่นพี่และรุ่นน้องนี่ มีแต่เพิ่มความสำคัญมีแต่ที่ยอมรับยิ่งขึ้นไป

ลำดับที่ 013 เลขที่เทป 046/41 ชื่อแฟ้มข้อมูล 410623 วันที่เทศน์ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2541
เตือนเจ้าของอยู่เสมอ กระตุ้นเจ้าของอยู่เสมอ เทศน์เจ้าของอยู่เสมอ เจ้าของรู้จุดไหนควรแก้ไข เจ้าของตรงไหนควรแก้ไข ก็ต้องแก้จุดที่ควรแก้ไขของเจ้าของนั้น นี่เรียกว่า เตือนเจ้าของหรือจะเรียกว่าเทศน์เจ้าของ มีจุดควรแก้ไขก็ไม่สน ๆ ๆ นั่น ไม่เตือนเจ้าของไม่แก้ไขเจ้าของ แล้วก็ชอบไปแก้คนอื่น มองคนอื่นไปในลักษณะที่เรียกว่าไม่ถูกต้อง เป็นการยกโทษยกโพย เป็นเรื่องของกิเลสทั้งนั้น

ข้อปฏิบัต 3 หลังฉันน้ำร้อน ปัดตาด สรงน้ำ

ข้อปฎิบัติ 3
หัวข้อหลัก 02 ข้อวัตรสำหรับนักบวชลำดับที่ 001 เลขที่เทป 140/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290923 วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2529
หัวข้อย่อย 03 ข้อวัตรหลังฉันน้ำร้อน ปัดกวาด สรงน้ำ

การปัดตาดก็ให้ตั้งอกตั้งใจ ครูบาอาจารย์พูดเสมอ ดูพระดูเณรดูปัดตาด เพราะทุกสิ่งทุกอย่างใจทำทั้งนั้น มันเป็นการกระทำของใจทั้งนั้น หากปัดตาดมันขี้คร้าน ปัดตาดมันก็ปัดหยาบ แล้วใจมันจะขยันใจมันจะละเอียดได้อย่างไร เพราะใจมันเป็นผู้นำ ไม่มีความจำเป็นอะไร ไม่มีความจำเป็นต้องไปคุยกัน ปัดตาด ชอบมีอยู่บางทีก็ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ฝนตกน้ำแรง ๆ ปัดตาด ปัดตาดไปตามริมห้วย พูดค่อย ๆ ก็ไม่ได้ยิน เอากันหมดเสียงดัง ๆ บางที อยู่ข้างบนก็ได้ยินเสียง พูดกันสองคนทำไมต้องใช้เสียงดังขนาดนี้ เรื่องของการลืมตัว ปัดตาดแล้วก็รีบไปสรงน้ำ สรงท่ากัน สรงน้ำสรงท่า เดินจงกรม
ลำดับที่ 002 เลขที่เทป 107/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290730 วันที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2529
ฉันน้ำร้อนน้ำอุ่นกันแล้ว ฝนไม่ตกให้รีบกันปัดตาดทันที ปัดตาดก็ตั้งอกตั้งใจปัด

เป็นจริงเป็นจัง
ก็ให้กว้างขวางดูให้ทั่วถึง ไม่ใช่เดินไปดูตรงที่เพิ่นปัดแล้ว ไม่ใช่ ไปหาเดินไปดูที่มันไม่ต้องปัดนั่นแหละ กิเลสมันเป็นอย่างนั้น มันบอกให้เราอย่างนั้น มันบอกให้ไปอย่างนู่น ตรงไหนที่มันรก ๆ สักหน่อย มันไม่บอกให้ไปดอก ตรงไหนที่ต้องปัดต้องกวาดบ้างที่มันบอกหลีก เรื่องของกิเลสทั้งนั้น กิเลสมันสอน ในเมื่อมันเรียบร้อยแล้วก็ให้มันกว้างขวางไป ใจของเรานี้ดู นึกเอามันก็รู้ ดูให้มันกว้างขวาง มันแล้วเรียบร้อยหรือยัง หลังจาก เออ มันเรียบร้อยดี รีบสรงน้ำสรงท่าทันที เข้าทางเดินจงกรมของเรา
ลำดับที่ 003 เลขที่เทป 080/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290627 วันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. การปัดตาดมันก็ปัดไปอย่างนั้น จะปัดไปตามหมู่ตามเพื่อนไป เห็นคุณค่าของการปัดตาดไม่มี บางทีถ้าหากว่าไม่เห็นคุณค่าของการปัดการตาดแล้ว ปัดตาดไปก็คุยกันไปก็มี แล้วมันจะเป็นข้อวัตรอย่างไร การปัดตาดไม่ตั้งจิตไม่ตั้งใจ ไม่ปรารภความสงบอันนั้นเป็นเรื่องของกิเลสแล้ว ในเมื่อเป็นแล้วไม่ใช่เป็นเท่านั้น เขายังแสดงอะไรต่ออะไรไปอีก การปัดตาดก็หยาบไม่ละเอียด คำว่าหยาบไม่ละเอียด คือยังไงปัดก็ไม่ทั่วไม่ถึง ลวก ๆ หยาบ ๆ ไปปัดไปสักแต่ว่า แล้ว ๆ เดินผ่านไปแล้ว ๆ ไม่รู้รีบไปไหน จะรีบไปสรงน้ำสรงท่า ไปเดินจงกรมก็ไม่ ถ้าหากว่าปรารภความสงบภายในจิตใจ หลังจากการปัดการตาดเรียบร้อยแล้ว รีบสรงน้ำสรงท่า แล้วจะต้องไปหาทางเดินจงกรม เพราะกลัวมันจำค่ำเสียก่อน แล้วกลัวเวลาจะหมดไป
ลำดับที่ 004 เลขที่เทป 099/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290721 วันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2529
ข้อวัตรปฏิบัติต่าง ๆ นานา อย่าดูดายกัน แล้วก็ให้มีความพร้อมเพรียง ให้มีความตั้งอกตั้งใจในการประกอบความพากเพียรให้ยิ่งหลังจากการปัดตาดแล้ว อย่าไปสนใจอันอื่น สนใจแต่ทางเดินจงกรม ถ้าหากว่าฝนไม่ตก สรงน้ำสรงท่าแล้ว อย่าโลเลอย่าคอยหมู่อย่าเหลียวนั้นเหลียวนี่ ดูแต่ข้อวัตรปฏิบัติที่มันผ่านไปแล้ว เสร็จข้อวัตรปฏิบัติรีบอาบน้ำทันที อาบน้ำทันที อาบก็รีบ ไม่ใช่ว่าอาบจนเกินใช้เวลาเกินพอดี หลังจากนั้นก็รีบเข้าทางเดินจงกรม ถึงจะมีการประชุมรึไม่ประชุมนี่
อันนี้ก็อีกส่วนหนึ่ง เดินจงกรมแล้วก็ขึ้นไหว้พระสวดมนต์บนกุฏิ นั่งสมาธิต่อ หรือว่าเดินจงกรมแล้วฟ้าฝนไม่ตก อากาศมันดี จะเอาเสื่อ เอาผ้าเก่าไปปูนั่งตามหินตรงนั้นตรงนี้ก็ได้

การยกเลิกระบบเตือนถ้าเราไม่ได้ใช้วินโดว์สแท้ (Windows Genuine Advantage) ดูจากบอร์ด ของ ที่นี่

การยกเลิกระบบเตือนถ้าเราไม่ได้ใช้วินโดว์สแท้ (Windows Genuine Advantage) ดูจากบอร์ด ของ ที่นี่

http://www.mrpalm.com/board/view_board.php?id=76399
ความเห็นที่ 4

Link นี้จะตรงเป้ากว่า...
www.softpedia.com/get/Tweak/Uninstallers/RemoveWGA.shtml

ยกเลิกระบบเตือนถ้าเราไม่ได้ใช้วินโดว์สแท้ (Windows Genuine Advantage)

การยกเลิกระบบเตือนถ้าเราไม่ได้ใช้วินโดว์สแท้ (Windows Genuine Advantage) ดูจากบอร์ด ของ ที่นี่

แล้วก็ทำตามความเห็นที่ 4 คือการไปโหลด โปรแกรมสำหรับลบ
เมื่อโหลดมาได้แล้วก็ติดตั้ง ทำตามง่าย ๆ แค่ คลิ๊กเดียวก็ลบได้แล้ว

ข้อวัตร ปฏิบัติ 2

ข้อวัตร ปฏิบัติ 2
หัวข้อหลัก 02 ข้อวัตรสำหรับนักบวช
หัวข้อย่อย 02 ปลุกปลอบใจ กำราบพระเณร

ลำดับที่ 001 เลขที่เทป 037/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 260724 วันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2526
อย่าปล่อยตามบุญตามกรรมนี่ อย่าปล่อยตามมีตามเกิด ปล่อยตามบุญตามกรรมตามมีตามเกิด
น่ะ อันนั้นคนไม่มีความตั้งอกตั้งใจ คนไม่มีความพากเพียรพยายาม ในที่สุดมันก็ถูกปล่อยตามบุญตามกรรมนั่นหละ พระพุทธเจ้าท่านปล่อยอุเบกขานะ ท่านไม่ได้บีบบังคับใครไม่ได้ยื่นความดีให้กับใคร ปล่อยตามบุญตามกรรม เรียกว่าอยู่กับอุเบกขาญาณอยู่ตลอดเวลา เทศนาสอนอยู่เสมอ ๆ เทศนาสอนแล้วแต่ใครจะปฏิบัติตามหรือไม่ พระพุทธเจ้าท่านวางอุเบกขา คนไหนไม่ปฏิบัติตามหรือปฏิบัติขัดแย้ง พระพุทธเจ้า ก็ไม่ได้ไปหยิบยื่นความชั่วความไม่ดีให้แก่เขา แล้วคนไหนปฏิบัติดีปฏิบัติตามที่พระพุทธเจ้าสั่งสอน พระพุทธเจ้าก็ไม่ได้หยิบยื่นความดีให้แก่เขา เขาผู้นั้นแหละเป็นผู้ที่หยิบยื่นความดีให้แก่ตัวเขาเอง จึงว่าการกระทำเป็นการสั่งสมโดยธรรมชาติ ไม่ใช่ว่าใครจะประสิทธิ์ประสาทให้ พระพุทธเจ้าเอาความจริงอันนั้นมาเทศนา เอาความจริงนั้นมาบอกพวกเรา เราเชื่อ พระพุทธเจ้าก็ไม่ได้ดีใจ เราไม่เชื่อ พระพุทธเจ้าท่านก็ไม่ได้เสียใจ นี่...ความเชื่อหรือความไม่เชื่อของเรา จะทำให้พระพุทธเจ้าดีหรือไม่ดีไปไม่ได้

ลำดับที่ 002 เลขที่เทป 069/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290607 วันที่ 7 มิถุนายน พ.ศ. 2529
ไม่ต้องไปกลัวทุกข์กลัวยาก ไม่ต้องไปกลัวอดกลัวอยากดอก กลัวแต่เจ้าของนี้ว่าการประพฤติปฏิบัติธรรม จะไม่ถูกต้องอย่างที่พระพุทธเจ้าท่านวางหลักเอาไว้ก็พอแล้ว ถ้ากลัว ๆ อย่างนี้ กลัวจะไม่มีเงินค่าไฟฟ้าหรือกลัวว่าไม่มีเงินค่าน้ำ กลัวจะไม่มีเงินค่าอันนั้นอันนี้อย่าไปกลัวเด็ดขาด ทำยังไงเราจึงจะไม่บกพร่องในหลักการที่พระพุทธเจ้าท่านวางไว้ กลัวความไม่ถูกต้อง กลัวความบกพร่องของเรา แล้วพยายามให้เรานี้อย่าให้มีความบกพร่อง ไม่มีความถูกต้องสมบูรณ์ กลัวความบกพร่องหรือกลัวความไม่ถูกต้องของเราให้กลัวอย่างนี้ อย่าให้มันมี พระพุทธเจ้าท่านมีบารมีมาก บารมีของพระพุทธเจ้าท่านหาประมาณมิได้ คนที่เรียกว่าเป็นลูกเป็นหลานของพระพุทธเจ้านะ อุดมสมบูรณ์หมด เพราะว่าพ่อเป็นคนมีบารมีทรัพย์สินหาประมาณมิได้ พูดกันถึงว่าเรื่องปัจจัยเครื่องอยู่เครื่องอาศัยนะ ไม่ต้องไปวิตกกังวลหรอก พระพุทธเจ้าเวลาท่านเป็นคนบวช ท่านสอนให้แสวงหาบิณฑบาตมาเลี้ยงด้วยลำแข้งลำขาของเจ้าของ แสวงหาผ้านุ่งผ้าห่มบังสุกุล และแสวงหารุกขมูลร่มไม้ แสวงหายามาบริโภคด้วยน้ำมูตรเน่า นี่...ให้พอใจในปัจจัยสี่เท่านี้ นิสสัยนี่ ... นี่...ให้พอใจเท่านี้

ลำดับที่ 003 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240328 วันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2524
ยอมเราว่าเราเป็นคนที่หนาแน่นกันเสีย หรือว่ามันจะเบาบางมันก็ไม่เสียหายอะไรดอก ข้ามเหนือเผื่อตกใต้ มีความพยายามให้ยิ่งไว้ดีกว่า คิดว่าเจ้าของเป็นผู้มีบุญ มีวาสนาบารมีแก่กล้า เบาบางมากแล้ว ปฏิบัตินิด ๆ หน่อย ๆ ไม่ต้องทุกข์ไม่ต้องลำบากมากก็ได้ ถึงธรรมถึงวินัย ก็เข้าถึงธรรมถึงวินัย ก็สามารถที่จะพ้นทุกข์พ้นโทษไปได้ ความคิดอย่างนี้ ความเห็นอย่างนี้อันตราย ระวังใจของเราอย่าได้ไปคิดอย่างนี้ดีกว่า

ลำดับที่ 004 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240908 วันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2524
นั่งก็นั่งให้มันตาย อยู่ทำไม อยู่ไม่มีประโยชน์ มีแต่เท่านี้ เดินก็เดินให้มันตาย มันจะเจ็บจะปวด มันจะเหน็ดมันจะเหนื่อย มันจะขนาดไหนก็มันยังไม่ตาย นี่จึงเรียกว่าเป็นผู้ที่มีความเพียร แล้วผลของการมีความเพียรนี้หละ ผลจะปรากฏขึ้น ผู้ที่มีความเพียรไม่ปรากฏว่าผู้นั้นตายไปเลย มีแต่กิเลสเท่านั้นมันตาย ผู้ปฏิบัติมีความพากความเพียรไม่ปรากฏว่ามีใครตาย องค์พระพุทธเจ้าก็ไม่เห็นตาย ที่ตาย ๆ ตามธรรมชาติไม่ใช่ตายเพราะมีความพากเพียร กล้าแข็งขนาดไหน จริงจังขนาดไหน พระพุทธเจ้าจริงจังขนาดไหนไม่ปรากฏว่า พระพุทธเจ้า พระสาวกมากองค์มากเจ้า ล้วนแต่จริงจังในความพากเพียรเสียสละชีวิตชีวาแล้วทั้งนั้น เพราะไม่ปรากฏว่าพระสาวกอรหันต์องค์ไหนตาย มีแต่กิเลสเท่านั้นตาย ให้พากันเข้าใจ

ลำดับที่ 005 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240817 วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2524
เสียสละมันลงไปชีวิตชีวาบูชาพระศาสนา ไหน ๆ ก็จะเกิดมาตายนี่ บูชาข้อปฏิบัติ ตายแน่ตายอย่างไม่ต้องสงสัย ไหน ๆ จะตายก็เอามาบูชาเสีย ปฏิบัติธรรมะเสีย จะตายก็ให้ตายอยู่กับการปฏิบัติธรรม ถ้ามันจริงลงไปอย่างนี้หละ เดินจงกรมเหมือนเท้าไม่ได้เดินอยู่ในดิน นี่ นั่งสมาธิก็เหมือนกับไม่ได้นั่งอยู่กับพื้นนี่ เหมือนกับมันลอยอยู่ในอากาศโน้น พิจารณาอะไรนี่ใจมันคม ใจมันกล้า ใจมันรวดเร็ว ไม่มีที่มันทะลุปรุโปร่งไปหมดว่าอย่างนั้น ถ้าหากความจริงจังมันสมบูรณ์ขึ้นมาเต็มที่ สติมันก็สมบูรณ์ สมาธิมันก็สมบูรณ์ ปัญญามันก็สมบูรณ์ ท่านว่าอย่างนั้น ถ้าว่าสมบูรณ์ขึ้นมาเต็มที่แล้ว อะไรสมบูรณ์หมด ทะลุปรุโปร่งไปหมด

ลำดับที่ 006 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240817 วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2524
นอนเราก็พากันนอนมามากแล้ว ไม่เป็นมันอิ่มสักที มันไม่อิ่มดอก มันก็เหมือนกับคนเป็นโรคผิวหนังนั่นหละ เป็นโรคผิวหนังหนะมันอิ่มในการเกาสักทีเมื่อไหร่ เกายิก ๆ ๆ พอแล้ว ประเดี๋ยวเกาอีกแล้ว ยก ๆ ๆ พอแล้ว ประเดี๋ยวเกาอีกแล้ว ยิก ๆ ๆ พอแล้ว แสบประเดี๋ยวเกาอีกแล้ว ยิก ๆ ๆ แล้ว จึงว่ามันไม่อิ่ม เป็นเรื่องของกิเลสตัณหา เรื่อไม่อิ่มเป็น ให้พากันเห็นโทษลงไป เหมือนกับสุนัขขี้เรื้อน เราจะพอใจเป็นสุนัขขี้เรื้อนกันอยู่เหรอ
ลำดับที่ 007 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240701 วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2524
พระพุทธเจ้าท่านก็ไม่ได้สอนให้เอาชนะใคร สอนให้เอาชนะเราเอง ชนะตนเองนั่นแหละเป็นดี สอนให้ชนะใจเรานี้ สอนให้ชนะเจ้าของนี้ พระพุทธเจ้าท่านก็ชนะท่านแล้ว ท่านจึงเป็นศาสดา เป็นพระพุทธเจ้า พระอรหันต์ก็เหมือนกัน ท่านชนะแล้ว ท่านจึงเป็นศาสดา เป็นพระพุทธเจ้า พระอรหันต์ก็เหมือนกัน ท่านชนะแล้ว ท่านจึงเป็นพระอรหันต์ พระพุทธเจ้า พระสาวกสอนตาม ๆ กันมาให้ชนะเจ้าของ เราก็พากันมีความอุตสาหะ พยายามในการที่จะต่อสู้เพื่อเอาชนะเราให้ได้ ชนะเราความขี้เกียจ เกียจคร้านก็เรา ขี้เกียจอันนี้เป็นมลทิน อันนี้เป็นกิเลส อันนี้เป็นเครื่องกั้นที่จะที่ให้เราไม่ได้ก้าวไปถึงความเจริญ

ลำดับที่ 008 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240429 วันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2524
นั่งก็นั่งพอเป็นพิธี ไม่มุ่งในการที่จะแก้ความมืดมนอนตระการ เดินก็เดินเป็นพิธี ไม่มุ่งในการแก้จิตแก้ใจของเจ้าของ นานเข้าการเดินจงกรม การนั่งสมาธิ แก้จิตแก้ใจมิได้ ผลของการเดินจงกรม ผลของการปฏิบัติ นั่งสมาธิแก้ไม่ได้ หนักเข้าก็เลยไม่อยากนั่ง เดินจงกรม นั่งสมาธิ ปฏิบัติ เพราะไม่เห็นผล ไม่เห็นคุณค่าของข้อปฏิบัติ ทางแห่งความเสื่อมเสียคือ ความอ่อนแอ คือ ความไม่มีความจริงจังในทางปฏิบัติ อันนี้เป็นทางแห่งความเสื่อมเสีย เป็นทางแห่งการทำลายเจ้าของโดยตรง

ลำดับที่ 009 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240728 วันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2524
ความเจริญมันเจริญขึ้นมาก เจริญในทางที่ไม่เป็นธรรมเป็นวินัย ข้อปฏิบัติที่เป็นธรรมเป็นวินัยก็เลยไม่พากันสนใจ เพราะมันเจริญแล้ว อะไรมันก็เจริญหมด เครื่องใช้ไม้สอยเจริญหมด ผ้าและสบงอุดมสมบูรณ์ สบู่ยาสีฟันอะไรต่อมิอะไรมีเลือกใช้ตามสบายเสียด้วย สังเกตที่ใช้กัน อาหารการบริโภคอันนี้ไม่ต้องพูดถึง ยาต่างก็มี กินจนกระทั่งอิ่มเต็ม ไม่มีที่จะใส่ ความเจริญมันเจริญอย่างนี้ มันก็ไม่เห็นคุณค่าของข้อวัตรปฏิบัติของความเจริญ ถูกความเจริญทับจิตทับใจ มืดมนลืมหูลืมตาไม่ขึ้น มีแต่อยากกินกับนอน ทิฐิกิเลสตัณหามีแต่จะฟู ลืมตัว เจ้าของได้รับความสะดวกสบายเพราะอะไร อำนาจของพระศาสนา ที่อยู่ที่อาศัย ผ้า อาหาร ไม่ต้องซื้อ การอยู่การฉัน ยา อะไรทั้งหมด เจ้าของมีอะไรบ้างที่เป็นคุณธรรม คุณสมบัติ ตรวจดูในจิตในใจเข้า มันจะได้มีจิตมีใจสร้างคุณสมบัติให้มีขึ้น ปรากฏขึ้นในจิตในใจว่า เราเป็นผู้ที่มีคุณสมบัติ เป็นผู้ที่มีคุณธรรม

ลำดับที่ 010 เลขที่เทป 153/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290822 วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2529
นั่งไม่เก่ง ก็เดินให้เก่ง นั่งกับเดินก็เหมือนกัน นั่งก็นั่งทำจิตทำใจ เดินก็เดินทำจิตทำใจ เราไม่สะดวกในการนั่งเราสะดวกในการเดินก็เดิน เอาเดินให้มาก เมื่อยเดินก็ยืนเอา ยืนก็ยืนทำจิตทำใจ เดินก็เดินทำจิตทำใจ แม้แต่จะยืดหลังยืดเอวบ้าง ก็ทำจิตทำใจ นั่งก็นั่งทำจิตทำใจ เดิน ยืน นั่ง นอน เราทำจิตทำใจของเราเป็นการปฏิบัติธรรมทั้งนั้น ใจของเราอันเดียวนั่นเอง ในเมื่อเราเดินเหนื่อย เราเดินเมื่อย เรายืน ในเมื่อยืนพอสมควรเราเดินต่อ ในเมื่อเรายืนเราเดินมาก เหน็ดเหนื่อยเกินที่เราจะสามารถจะเดินจะยืนได้ เราก็นั่งตรงไหนก็นั่งได้ กลางวันก็นั่งได้ ร่มไม้ก็นั่งได้ ก้อนหินก็นั่งได้ เอาผ้าปูนิดหน่อย เอาเสื่อปูนิดหน่อย เจ็บมากนั่งพอสมควรก็เดินต่อ แต่การทำจิตทำใจของเรา การกระทำภายในจิตใจใจของเรา กระทำอยู่อย่างนั้นไม่ให้มีการเปลี่ยนแปลง

ลำดับที่ 011 เลขที่เทป 173/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 291219 วันที่ 19 ธันวาคม พ.ศ. 2529
จึงว่าข้อปฏิบัติทุกสิ่งทุกอย่างที่เป็นเครื่องปลดเปลื้องสลัดออกอันนี้ ให้พากันเชื่อมั่น เชื่อมั่นในข้อปฏิบัติ เชื่อมั่นในเรา ในเมื่อมีความพากความเพียร ต้องสามารถที่จะปลดเปลื้อง สลัด หลุดออกไปจากจิตจากใจของเราได้ พากันมีจิตมีใจ อย่าพากันนอนให้เขาเหยียบคอ อย่างไรก็ไม่สน ใจเรามันเป็นพระ เป็นผู้ปฏิบัติ นี่ไปทำเหมือนคนตายมันไม่เข้าท่า เดินจงกรมมันจนแจ้งโน่น เดือนแจ้งเดือนสว่างอย่างนี้ ไม่ต้องเดินเอาอะไร เดินละกิเลสตัวมันขี้คร้านนี้ ตัวมันมักหลับมักนอน มันมีแต่ชอบหลับชอบนอน ไม่ต้องไปละกิเลสตัวไหน ไม่ต้องไปเอาอะไร เอาความสงบในจิตในใจยังไม่ต้องปรารถนา ละกิเลสตัวที่มันชอบหลับชอบนอน ตัวขี้เกียจขี้คร้าน ละกิเลสตัวนี้ก่อน

ลำดับที่ 012 เลขที่เทป 031/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 260617 วันที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2526
อธิษฐานลงไป นั่งลงนี่ตั้งใจจะพิจารณาอย่างนี้ เดินนี่ตั้งใจจะพิจารณาอย่างนี้ วันนี้ตั้งใจไว้อย่างนี้ เดินจงกรมแก้ใจที่คั่งค้างอยู่เดี๋ยวนี้ ไม่ได้จะไม่ยอมเลิก นั่งสมาธิก็เหมือนกันนี่ ใจไม่สงบจะไม่ยอมเลิก นั่งสมาธิก็เหมือนกัน ไม่สว่างไม่ยอมเลิก มีความจริงจังอย่างนี้แล้วไม่ต้องสงสัย นี่ ที่มันสงสัย ที่มันสงสัย ที่มันเหลวไหล เพราะอะไร เพราะความไม่จริงจังของเจ้าของนั่นหนะมันเป็นอุปสรรค ถ้ามีความจริงจังแล้ว อุปสรรคของการปฏิบัติธรรมไม่มี ธรรมคือความจริงจัง มันจะเป็นจะเป็นอุปสรรคในการปฏิบัติธรรมได้ยังไง จึงว่าแค่ไหนเพียงไร ให้มีความจริงจังอยู่เสมอ เรามีโอกาสที่จะได้จริงจัง แค่ไหนเพียงไร ให้จริงจังตามสภาพที่เราจะจริงจังได้นั้น ผลของการปฏิบัติธรรมนี่ จะต้องได้รับทุกระยะทุกขั้นทุกตอนทีเดียวอย่างไม่ต้องสงสัย

ลำดับที่ 013 เลขที่เทป 016/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290122 วันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2529
สู้มัน เกิดมาทั้งชาติ ยกพระพุทธเจ้าเป็นพระศาสดา ยกพระธรรมเป็นอาจารย์ใหญ่ ยกพระสงฆ์เป็นอาจารย์ใหญ่เป็นผู้นำ เป็นธงชัย พระพุทธเจ้ายกเป็นธงชัย พระธรรมยกเป็นธงชัย พระสงฆ์ยกเป็นธงชัย บูชาชีวิตชีวามอบชีวิตชีวานั้น บูชาข้อปฏิบัติบูชาธรรม บูชาวินัย แม้แต่พระเทวทัตเอาส่วนที่เหลือบูชาคุณพระพุทธเจ้า พระเทวทัตก็ยังมีอานิสงที่จะได้สำเร็จเป็นพระปัจเจก อานิสงบูชาส่วนที่เหลือ แผ่นดินสูบนั้นยังสูบไม่หมด เราเอาชีวิตเอาร่างกายทั้งร่างกาย เอาจิตใจทั้งจิตใจไปบูชานี้ มันจะต้องมีอานิสงยิ่งกว่าพระเทวทัตมาก ดีไม่ดีนี้ จะสำเร็จมรรคผลในชาตินี้เสียอีก อย่าไปอ่อนข้อมัน

ลำดับที่ 014 เลขที่เทป 012/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290116 วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2529
วันหนึ่ง ๆ นี่เราทำอะไร เราต้องตรวจดูการกระทำของเรา วันหนึ่ง ๆ วันหนึ่งนี่ ตั้งแต่เช้าไปหาค่ำเราทำอะไร ตั้งแต่ค่ำไปหาสว่างเราทำอะไร การกระทำของเรานี้ถูกต้องกับการดำเนินชีวิตเป็นนักบวชของเราแล้วหรือยัง เหมาะสมในการที่เป็นผู้ปฏิบัติธรรมของเราแล้วหรือยัง ก็ต้องเร่งเราอยู่ตลอดเวลา เร่งให้มุ่งมั่นจริงจังในการปฏิบัติธรรม ไม่เสียหาย มีแต่ความดีอย่างเดียว เราจะต้องสร้างจิตสร้างใจของเรานี้ ให้เป็นจิตใจที่มีธรรม ในเมื่อจิตใจของเรามีธรรมแล้ว จิตใจของเรานี่แหละ จะรวดเร็วทันกิเลส ถ้าหากว่าจิตใจของเราไม่มีธรรมแล้ว แล่นตามหลังกิเลสอยู่อย่างนั้น และพอใจในการที่แล่นตามเขาซะด้วย ซึ่งมันเป็นเรื่องที่น่าอับอายขายหน้า มีจิตมีใจพวกเรา เอาชนะกิเลสให้มันได้สักครั้งสองครั้ง ลองดู มันจะกินไม่กิน มันอยากนอนไม่นอนนี่ อันนี้ก็เป็นการชนะกิเลสแล้ว มันอยากเลิกนี่ไม่เลิกนี่ เลิกในการเดินจงกรมนี้ มันอยากเลิกไม่เลิก นั่งภาวนามันอยากลุกไม่ลุกนี่ มันเป็นการเอาชนะกิเลสทั้งนั้น

ลำดับที่ 015 เลขที่เทป 999/28 ชื่อแฟ้มข้อมูล 281211 วันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2528
ขยี้มันลงไป ขยี้ตัวกิเลส จะไปเมตตาสงสารหัวมันทำไม เดี๋ยวมันเอาอันนั้นมาหลอก ๆ ๆ ๆ เดี๋ยวมันเอาอะไรต่อมิอะไรมาหลอก แม้แต่ของเน่าของเปื่อย มันก็เอามาหลอก ของเกิดมาตาย ๆ ๆ ๆ แสนที่จะสกปรก มันก็เอามาหลอก ด้วยตามืดตาบอดหูหนวกมันก็หลงไปหมด พอใจไปหมด เป็นมรรคเป็นผลไปหมด กิเลสมันว่าเป็นมรรคเป็นผลปรารถนากันทั้งโลก ปรารถนา ๆ มรรคผลที่กิเลสมันเอามาโกหก เอามาหลอกล่อ มันไม่เลือก ๆ ชาวบ้าน ชาววัด นักบวชฆราวาส เป็นกันทั้งโลก เทศนาสอนเจ้าของให้มันเป็น ด่าลงไปเลย ด่ากิเลส จะไปเมตตาสงสารหวงแหนมันไว้ทำไม ของอัปรีย์จัญไร นี่หละตัวกิเลสที่มันจะทำลายพระศาสนาเข้าใจมั้ย มีแต่ตัวกิเลสตัวนี้แหละที่จะทำลายธรรมะคำสอนของพระพุทธเจ้า ไม่มีอะไรมาทำลาย

ลำดับที่ 016 เลขที่เทป 999/28 ชื่อแฟ้มข้อมูล 280703 วันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2528
นั่น ! ... แล้วมันจะเป็นพระเป็นเจ้ากันได้อย่างไร จิตใจมันก็มีแต่อยู่กับอารมณ์สัญญา มีแต่จะพอกพูนให้หนาแน่น แล้วเอาตรงไหนเป็นพระ ตรงไหนเป็นนักบวช ตรงไหนเป็นผู้ปฏิบัติธรรม ชาวโลกเค้าก็ยังมีอยู่ อารมณ์สัญญาที่หุ้มห่อจิตใจของเค้าก็ยังมีอยู่ ถ้าหากว่าเราจะเอาอารมณ์สัญญาที่หุ้มห่อจิตใจที่มีอยู่เป็นพระเป็นเจ้า เราไม่ต้องบวชไม่ต้องปฏิบัติกันดอก อยู่กับโลกเราก็มีอารมณ์สัญญาหุ้มห่อหนาแน่นได้อยู่ การที่อารมณ์ที่หุ้มห่อจิตใจของเรานี้ จะขาดจากจิตจากใจจริง ๆนี่ ต้องอยู่กับการพิจารณากรรมฐาน ต้องเข้าอยู่กับกรรมฐานจริง ๆ

ลำดับที่ 017 เลขที่เทป 999/28 ชื่อแฟ้มข้อมูล 280703 วันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2528
ถือเรื่องนอก ๆ มีความสำคัญกว่างานการค้นคิดพิจารณากรรมฐานของเจ้าของ นั้นแหละคนประมาท ถ้าหากผู้ใดประมาทตายทั้งนั้น ไม่มีความปลอดภัยเลยชีวิตนักบวชนี่ ชีวิตการบวชเรียนไม่มีความราบรื่น ให้จริงจังลงไป ถ้าหากว่ารักในการที่จะมั่นคงในเพศนักบวช รักในการที่จะเป็นนักปฏิบัติธรรมของพระพุทธเจ้านี่ ถ้าหากว่าพากันโลเลอยู่ในเมฆในหมอกหละ โกนผมให้มันเจ็บเฉย ๆ ไม่มีประโยชน์อะไรดอก ให้พากันเข้าใจว่าโกนผมให้เจ็บมันมีความหมายอย่างไร อย่าบวชกันเสียดีกว่า การบวชมันไม่ใช่ของเล่นนะ ถ้าหากว่ารักษาเจ้าของไม่ได้หละ มันไม่ใช่เสียหายเฉพาะเจ้าของนะ มันเสียหายสถาบัน มันเสียในวงการพระศาสนา มันเสียหายไปหมด หนักเข้าการบวชต้องการบุญต้องการกุศล การบวชกลายเป็นผู้ทำลายพระศาสนาไปในคราบนักบวชก็มี เราปรารถนาเราต้องการอย่างนั้นกันมั้ย ถ้าหากว่าพากันโลเลเหลวไหลหละ บวชก็มีแต่ทำให้เศร้าหมอง บวชมีแต่จะเห็นแต่บาป

ลำดับที่ 018 เลขที่เทป 114/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290819 วันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2529
พวกเราไม่รู้ไม่เห็น แล้วใครเล่าจะรู้จะเห็น มีแต่นักบวชเท่านั้นที่เป็นผู้นำเขา ถ้าหากว่านักบวชไม่เป็นผู้นำแล้ว จะให้ใครนำเล่า นำออกจากที่คุมขังเราหนะนำเอง เรานำเป็นผู้นำ เราออกไม่ได้แล้วจะไปนำใครออกได้ เราไม่รู้จักทางออกแล้วจะไปนำคนอื่นออกถูกทางได้อย่างไร ต่างคนก็ต่างไม่รู้จักทาง ต่างคนก็ต่างไม่รู้จักทางก็นำกันไปตายเท่านั้น ต่างคนก็ต่างจะออกพ้นจากที่คุมขัง แต่ต่างคนต่างก็ไม่รู้ทางออกทางไหน พากันตายอยู่ในนี้หละพวกเรา แล้วตายจริง ๆ ด้วย ไม่มีโอกาสที่จะพ้นจากแผ่นดินอันนี้ ไม่มีโอกาสที่จะพ้นจากดิน น้ำ ลม ไฟ ก้อนนี้ ดิน น้ำ ลม ไฟ ก้อนนี้มันก้อนเกิดก้อนตาย ก้อนแก่ก้อนเจ็บก้อนตาย ไม่มีโอกาสที่จะพ้นได้ได้ดอก พากันหมุนอยู่ในก้อนนี้หละ

ลำดับที่ 019 เลขที่เทป 003/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290108 วันที่ 8 มกราคม พ.ศ. 2529
วันหนึ่งไม่ได้เดินจงกรมสักครั้ง ไม่ได้นั่งภาวนาสักหน มันแย่มาก เรียกว่าเป็นผู้ประมาทมาก หล่อยให้กิเลสมันดึกมันลาก ลากไปนอก นอกธรรมนอกวินัย ลากออกนอกข้อวัตรข้อปฏิบัติ ลากออกจากที่นั่งภาวนา ออกจากที่ทางเดินจงกรมตรงที่ภาวนา มันไม่อยากทำให้นิ่ง ทางเดินจงกรมมันก็ไม่อยาก ให้ไปเดิน ทางเดินจงกรมมันเป็นล้า กิเลสมันก็ชอบให้มันล้า กิเลสมันชอบให้ล้ม กิเลสมันไม่ชอบทางเดินจงกรม ถึงจะมีก็เป็นทางเดินที่สกปรก ขรุ ๆ ขระ ๆ ไม่มีการแต่งให้เรียบร้อย กิเลสมันกลัว กลัวทางเดินจงกรม มันจะดึงพระผู้ประมาทให้ไปเดินจงกรมมันไม่ให้ทำซักที เดินหนีออกทางเดินจงกรม เดินหนีออกห่างจากทางเดินจงกรม ... เดินไปหาคุยกัน เดินไปหาทางไหนที่จะเป็นทางที่เรียกว่า พ้นจากการเดินจงกรม นั่งภาวนา หละมันดึงไปทางนั้น ไม่ต้องไปคิดถึงกาล ไม่ต้องไปคิดถึงสถานที่ กาลไหนสถานที่ไหนไม่มีส่วนช่วย
กาลสะดวกสบายหมด สถานที่สะดวกสบายหมด กาลว่าวันเวลา วันเวลา ไม่เห็นว่าวันเวลาไหนจะห้ามไม่ให้เราเดินจงกรมนั่งภาวนา

ลำดับที่ 020 เลขที่เทป 999/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290808 วันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2529
หาอยู่หากินไม่คุ้มปากคุ้มท้อง อยู่ไปทำไมตายซะดีกว่า อย่าให้โลกเขาว่า หาอยู่หากินไม่คุ้มปากคุ้มท้องไม่ดีนี่ เขายังทำงานทำการตลอดคืนได้ ตลอดวันตลอดคืนทำงานทางโลก ทำงานทางโลกกิเลสเขาส่งเสริมสนับสนุน จึงว่าทำงานทวนกระแสของโลกมันต้องฝืน ชีวิตของการบวช ชีวิตของการปฏิบัติธรรมเป็นไปได้ยาก ให้พากันเข้าใจเอาไว้ แต่ต้องต่อสู้จริง ๆ หนักเบาเอาสู้จริง ๆ เสียสละชีวิตชีวาจริง ๆ คำว่าถอยหลังไม่มี ถอยหลังไปไหน ถอยหลังไม่ตายหรือ ถอยหลังแล้วมันไม่ตายหรือ ตายอยู่ในกองมูตรกองคูตร ตายอยู่ในกองกิเลสตัณหา มันเป็นเรื่องที่น่าสลดสังเวช ตายให้มันห่างจากกองมูตรกองคูตร มันเรื่องที่ควรแก่การสรรเสริญเป็นอย่างมาก ควรแก่การสรรเสริญเป็นอย่างยิ่ง จึงว่าคำว่าถอยหลังอย่าให้มันมี ในโลกอันนี้มันโลกเกิดมาต้องตาย ตายในกองมูตรกองคูตร หรือตายให้มันห่างไกลจากกองมูตรกองคูตรอย่างนั้นมันดีกว่ากัน ถามเจ้าของอยู่ตลอดเวลา

ลำดับที่ 021 เลขที่เทป 051/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290501 วันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ.2529
ต้องเป็นผู้ที่ตื่นตัว ตื่นอยู่ตลอดเวลา อย่าหลับ ตื่นดูจิตดูใจ ตื่นที่จะเอาจิตเอาใจของเรา การหลับการประมาทการไม่สนใจที่จะเอาจิตเอาใจของเราให้อยู่ เอาจิตเอาใจของเราให้พ้นจากเหลือก จากตม ในลักษณะนี้คือการหลับ จะอยู่ในสถานที่ใด อยู่ในผ้ากาสาวพัสตร์ อยู่ในวัดอยู่ในวาหลับทั้งนั้น อย่าอยู่อย่างหลับให้อยู่อย่างตื่น อย่าไปถอยหลัง สิ่งที่เป็นข้าศึก สิ่งที่เป็นข้าศึกแก่จิตใจแก่ใจของเรานั้น มุ่งทำลายมันให้ได้ ข้าศึกอย่าไปถอยหลัง พากันตื่นตัวพวกเรา โลกเขาหลับกันมาก โลกเขาหลับกันทั้งโลก เราไม่ตื่นแล้วจะเอาใครที่ไหนตื่น คนอื่นเขาตื่นทั้งโลก เราหลับมันจะมีประโยชน์อะไร คนอื่นเขาพ้นจากโคลนจากตมกันทั้งโลก เราอยู่ในหมกในโคลนในตมจะมีประโยชน์อะไร พอใจอยู่ในโคลนในตมก็พอใจอยู่ในมูตรในคูตรนั้นเอง เทศนาสอนเจ้าของ มันจะเก่งกาจสามารถขนาดไหน ต่อสู้กัน เอ้า มันต้องอย่างงั้น ความจริงเป็นยังไงเอาให้รู้ให้เห็น ความจริงมันมีอยู่นี้ ความจริงไม่ใช่มันไม่มี ก็ต้องต่อสู้ มันต้องรู้ต้องเห็นได้ เพราะการที่จะรู้จะเห็นมี ในเมื่อความต้องการก็มีพร้อมที่จะทำให้เรารู้เห็น ไม่รู้ไม่เห็นไม่มีดอก
ลำดับที่ 022 เลขที่เทป 999/24 ชื่อแฟ้มข้อมูล 240817 วันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2524
อย่าพากันคิดว่าเรายังปฏิบัติใหม่ เราอย่าคิดว่า เราปฏิบัติยังไม่ถึงขึ้นที่จะเป็นผู้ที่หมดกิเลสหมดตัณหา อย่าไปคิด คิดแต่เพียงแต่ว่าเราจะแก้สิ่งที่ใจของเราติดข้องอยู่เท่านี้ แก้สิ่งที่เป็นพิษเป็นภัยมาเบียดเบียนจิตใจของเรา ไม่ให้เข้าถึงความสงบระงับได้สักที คิดที่จะแก้เท่านี้ แล้วก็มุ่งในการที่จะแก้เท่านี้ เท่านี้ก็เรียกว่าเป็นผู้ปฏิบัติ เท่านี้ก็เรียกว่าเป็นนักปฏิบัติธรรม นี่ มุ่งในการกระทำอย่างนี้ชั่วขณะใดชั่วขณะนั้น เป็นผู้ปฏิบัติธรรมอย่างสมบูรณ์ นอนอยู่ในวัดอยู่ในวา บวชเป็นพระบวชเป็นเณร กี่ปีกี่เดือน กี่สิบปีกี่สิบเดือนก็ช่าง ถ้าหากยังไม่มีความจริงจังที่จะแก้สิ่งที่เป็นพิษเป็นภัยให้แก่ใจแล้ว ยังไม่เรียกว่าเป็นผู้ปฏิบัติธรรมเลยนี่ พากันเข้าใจ จริงลงไปแล้ว ผลของการกระทำจริงนี่มันแจ้งขึ้นมาจริง ๆ นะ

ข้อวัตร-ปฏิบัติ 1

ข้อวัตรปฎิบัตินี้ได้คัดลอก ถอดแถบเสียงจากการอบรมพระธรรมเทศนาของ หลวงพ่อแบน ธนากโร วัดดอยธรรมเจดีย์ ต.ตองโขบ อ.โคกศรีสุพรรณ จ.สกลนคร
หัวข้อหลัก 02 ข้อวัตรสำหรับนักบวช
หัวข้อย่อย 01 ข้อวัตรก่อนฉันอาหาร หลังฉันอาหาร

ลำดับที่ 001 เลขที่เทป 091/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290714 วันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2529
หลังจากที่เราผ่านการงานเรื่องการขบการฉันเรียบร้อยแล้ว เก็บบาตรเก็บจีวรเรียบร้อย ปัดกวาดเสนาสนะที่อยู่ที่อาศัยของเราเรียบร้อย ตรวจดูอะไรต่อมิอะไรให้มันเรียบร้อย อย่าให้มีความรุงรัง หรือว่ารกรุงรัง อย่าให้มีความไม่เรียบร้อยอยู่ในที่พักในกุฏิของเรา จะว่าเป็นเสื่อ จะว่าเป็นหมอน จะว่าเป็นอะไรต่อมิอะไร จนกระทั่งผ้าเช็ดเท้า โจกน้ำกาน้ำอะไรให้เรียบร้อย พื้นก็ให้สะอาดสะอ้านบริเวณฝาข้างนอกฝาข้างใน อย่าให้มีฝุ่นแล้วก็อย่าให้มีหยากเยื่อใยแมงมุมเกาะ เป็นการรักษาสุขภาพอนามัย เป็นการรักษาจิตใจของเรานี้ ให้มีความเบิกบานอยู่เสมอเพราะไม่มีอะไรเป็นเครื่องสะกิดให้เกิดความรำคาญ

ลำดับที่ 002 เลขที่เทป 067/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290620 วันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2529
หลังจากการพิจารณาเรียบร้อย ในอาหารบิณฑบาตตั้งหน้าตั้งตาฉัน ขนาดไหนพอดีเอาตรงพอดีนั้นล่ะ อิ่มแล้วก็ให้ระมัดระวังอย่าให้รวดเร็วนัก คอยดูท่านผู้ที่ยังไม่ทันอิ่มบ้าง ผู้ที่ช้าก็อย่าให้ช้าเกินพอดี ให้ดูหมู่บ้าง เพราะเราอยู่ด้วยกัน ผู้ที่เร็วก็ต้องดูผู้ช้า ผู้ช้าก็ดูผู้เร็ว มันจึงเป็นอันเดียวกัน ต่างคนก็ต่างไม่มองกัน มันก็เลยแยกกัน มันไม่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เวลานั้นก็พากันไปล้างบาตรล้างอะไรกันเรียบร้อย อย่าหาเรื่องคุยกันที่ไม่จำเป็นที่เราจะต้องพูดจะต้องคุย อย่าหาเรื่องที่ไม่จำเป็นมาพูดมาคุยกัน ล้างบาตรล้างพกเรียบร้อย เอาบาตรเช็ดบาตร ล้างบาตรให้สะอาดไม่ใช่ว่าล้างสักแต่ว่าล้าง ล้างให้สะอาด ๆ เช็ดให้แห้ง มีแดดผึ่งแดดเล็กน้อย ไม่มีแดดก็หมายความว่า ไม่มีแดดจะผึ่ง หลังจากล้างบาตรล้างพกเรียบร้อยแล้ว ไม่มีความจำเป็นอะไร รีบเก็บบาตรเก็บพกไปกุฏิ อย่าไปแช่โดยไม่จำเป็น มันชอบมีผ่าน ๆ ตาอยู่ หลังจากข้อปฏิบัติอะไร ปัดกวาดนั้นปัดกวาดนี้ เก็บนั้นเก็บนี้แล้ว ข้อวัตรภายในหลังฉันแล้วกลับกุฏิ เพราะหน้าที่การงานของเรายังมีกันมาก กลับไปกุฏิผึ่งผ้าผึ่งแพร ถ้าหากว่ามีราวมีแดด ผึ่งเล็กน้อยพอสมควร แล้วก็เก็บให้เรียบร้อย

ลำดับที่ 003 เลขที่เทป 067/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290620 วันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2529
เจ้าเดินดัง เดินในศาลาตุ่ม ๆ ๆ เดินเร็วเดินไม่ให้ดังก็ได้ ก้าวเท้าสั้น ๆ สักหน่อย แล้วก็เอาปลายเท้านะลงก่อนนี้ อย่าก้าวขายาวนัก เดินไว ๆ เดินก้าวขาเร็ว ๆ เอา มีสติระมัดระวังในการเดิน ดังเราก็รู้ อันนี้เรื่องการเดินดัง
แล้วเรื่องขึ้นศาลาเช็ดเท้าไม่แห้ง อันนี้ก็อย่าให้เห็นอีก ล้างตีนไม่เช็ดเท้า เท้าไม่แห้ง ในเมื่อเช็ดเท้าไม่แห้ง เดินมาบนศาลามันก็เปียกนะ อันนี้ให้จำเอาไว้แล้วก็ให้จำไว้ทั่ว ๆ ไปด้วย เดินบนศาลาอย่าเดินดัง ล้างเท้าให้สะอาดเช็ดเท้าให้แห้ง ผ้าเช็ดเท้าถ้าสกปรก อย่าให้ใครต้องบอก เอาไปซักเพราะเราได้ใช้ ใช้ของสะอาดดีกว่าใช้ของสกปรก

ลำดับที่ 004 เลขที่เทป 012/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290116 วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2529
พูดถึงระหว่างฉัน ฉันยังไม่อิ่มก็รักษาความสงบ อิ่มแล้วไม่ใช่เป๊ก ๆ แสดงว่าเจ้าของอิ่มแล้ว อยู่ในความสงบเรียบร้อย คอยหมู่เพื่อนพอสมควร เพราะความต้องการของธาตุขันธ์แต่ละองค์ แต่ละท่านไม่เสมอกัน เป็นการให้เวลาให้โอกาสกัน อยู่ในความสงบเรียบร้อย ไม่ให้เร่ง ไม่ให้เตือนกัน ในเมื่อพอสมควร เราจะค่อยเลิก ผู้ที่ช้าก็ให้มีการตื่นตัวให้เร่งเจ้าของให้เร็ว อย่าพอใจในการที่เรียกว่าลุกทีหลังหมู่เพื่อนทุกครั้งไป การล้างบาตรล้างพกก็ให้มีสติสตัง อย่าคุยกันอย่างไม่มีสติ การล้างบาตรก็ให้ภาวนาไปด้วย ถือเป็นข้อปฏิบัติ ไม่ให้เสียการภาวนาของเรา การล้างบาตร การเช็ดบาตร การเอาบาตรเข้าถุง พระวินัยท่านพูดกันระหว่างล้างเป็นอาบัติทุกกฎ เดี๋ยวนี้บางแห่งมันเหมือนกับคนเมาเหล้านี่ ระหว่างล้างบาตรก็ดี ระหว่างเช็ดบาตร ระหว่างเอาบาตรเข้าถุง มันเมาอารมณ์สัญญา ไม่รู้เสียงอะไรต่อมิอะไร เหลียวดูมีแต่หัวใส่กัน หน้ามีแต่แยกเขี้ยวใส่กันนี้ อย่าให้มันเป็นอย่างนั้น

ลำดับที่ 005 เลขที่เทป 012/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290116 วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2529
ในเมื่อล้างบาตรล้างพกเก็บบาตรเรียบร้อยแล้ว ข้อวัตรปฏิบัติอะไร ให้รีบ รีบ.....เข้าใจไหมความหมาย คำพูดว่ารีบนี้ หลังจากนั้นแล้วกลับไปกุฏิ ผึ่งบาตรนิดหน่อย เก็บบริขารอะไรให้เรียบร้อย กุฏิของเราก็เหมือนกัน ในกุฏิบางกุฏิรก ไปเดินตรวจดู บางทีไม่มีความเรียบร้อย บางกุฏิก็เรียบร้อย บางกุฏิไม่เรียบร้อยเลย หาความเรียบร้อยไม่ได้ คำว่าข้อปฏิบัติเรียบร้อยจนกระทั่งผ้าเช็ดเท้า หมอนก็ต้องเรียบร้อย ผ้าปลอกหมอนก็ต้องเรียบร้อย ผ้าห่มนอนก็ต้องเรียบร้อย ผ้าสังฆาฏิ ผ้าสบง วางก็ให้เรียบร้อย
ย่ามก็ให้เรียบร้อย กาก็ให้เรียบร้อย แก้วก็ให้เรียบร้อย เรียกว่าทุกอย่าง เครื่องใช้ไม้สอยของเรา ต้องให้มันเป็นลักษณะที่เรียกว่า เครื่องใช้ไม้สอยของพระที่อยู่อาศัย ก็ที่อยู่อาศัยของพระ ต้องให้มันสะอาดสะอ้าน ให้มันเรียบร้อยทุกสิ่งทุกอย่าง มองอย่าให้มันมีอะไรสะดุดตา มองอะไรอย่าให้มีอะไรรกหูรกตา

ลำดับที่ 006 เลขที่เทป 012/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290116 วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2529
เรียบร้อยเก็บบาตรเก็บอะไร บริขาร ไปเดินจงกรม แต่ก่อนท่านปฏิบัติกันเป็นลักษณะนี้ ฉันจังหันแล้ว เรียบร้อยทุกสิ่งทุกอย่าง ข้อปฏิบัติหลังจากฉัน ต่างก็มุ่งหน้าหาทางเดินจงกรมกัน พิจารณาอตีตาปัจจักเวก พิจารณาอาหารที่บริโภคขบฉันเข้าไปแล้ว ประวัติของครูบาอาจารย์แต่ละองค์ แต่ละองค์ที่ท่านเขียนกันไว้ หรือท่านเล่าให้ฟังหลังจากฉันจังหันแล้ว ก็มีแต่ไปเดินจงกรม ถึง 10 โมง 11 โมง ถึงเที่ยง
ส่วนมากเป็นอย่างนั้น เดินจนกระทั่งชำระความง่วงเหงาหาวนอน จิตใจเบิกบานเบา ถ้าหากว่าจะไปพักผ่อนก็พักผ่อน พักผ่อนก็ไม่นาน ไปนอนอย่ามัวเมา พอบ่ายหนึ่ง บ่ายสองนี้ บ่ายหนึ่งลุกขึ้น นั่งภาวนา บ่ายสองบางทีไปเดินจงกรมก็ได้ วันหนึ่งกลางวันนี้ เดินจงกรมได้ 2 ครั้ง กลางวันหลังจากฉัน กับเวลาตอนบ่ายนี้

ลำดับที่ 007 เลขที่เทป 011/26 ชื่อแฟ้มข้อมูล 261220 วันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2526
ท่านพูดอยู่เสมอให้มีความเคารพในเครื่องใช้ไม้สอย ให้มีความเคารพจนกระทั่งผ้าเช็ดเท้านี่ ผ้าเช็ดเท้าในกุฏิก็พยายามจัดให้เป็นระเบียบ และก็พยายามไม่ให้สกปรก ถ้าหาก...พอที่เห็นว่าพอซักก็ซักเสีย นี่...ถ้าหากว่าในส่วนรวมก็หลายคนก็ต้องช่วยกันดู ช่วยกันจัด ช่วยกันทำ ไม่ควรพากันทอดธุระ หลังจากเวลาบิณฑบาตนี่ เวลากลับจากบิณฑบาต เณรเถรก็คล้าย ๆ กับว่ารับบาตรนี่ ครูบาอาจารย์ขากลับมาก็รับบาตร กลับมาก่อนเอาบาตรวางแก้บาตรแก้พก ถ้าหากครูบาอาจารย์ยังไม่ทันมา นี่แก้บาตรเรียบร้อยแล้ว ก็เตรียมคอยครูบาอาจารย์ มาคอยล้างเท้าเช็ดเท้า นี่...แล้วผ้าสังฆาฏิรับทั้งครูบาอาจารย์และผู้มาที่หลัง เรียกว่าวัตรของผู้มาก่อน อะไรเหล่านี้ จึงว่าเรื่องเหล่านี้เป็นเรื่องที่ควรศึกษา ควรรักษาเอาไว้ จะเป็นสมบัติที่มีค่าของพระศาสนา จะเป็นตัวอย่างแก่ผู้ที่มาฝึกหัด จะเป็นตัวอย่างแก่กุลบุตรผู้ที่มาบวชทีหลัง จะได้รับทราบจะได้ศึกษา จะได้พากันปฏิบัติตาม ถ้าหากว่าไม่มีผู้ทำไม่มีผู้นำ ไม่มีผู้พาทำ คนมาบวชมันก็ชาวบ้านนี่ การบวชก็ไม่มีโอกาสได้ศึกษาอบรม เพราะผู้อยู่ก่อนก็ไม่มีธรรมที่จะให้อบรม
ลำดับที่ 008 เลขที่เทป 140/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290923 วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2529
ล้างบาตรล้างพกก็ดี อย่าลืมในการกระทำ สติให้มีอยู่ อย่าลืมในการกระทำความเพียรไว้ในใจ ต่างองค์ต่างล้าง ต่างคนต่างล้าง ถึงเวลาก็พากันมาเช็ดบาตรอะไรต่ออะไร เก็บบาตรเก็บพก เก็บกระดงกระโถน เป็นระเบียบเรียบร้อย ต่างคนต่างทำตามหน้าที่ อย่าถือว่าไม่ใช่หน้าที่ของเจ้าของ ผู้หนึ่งทำแล้วคนนั้นทำแล้ว เราไม่ต้องทำ อย่าไปคิดอย่างนั้น คิดอย่างนั้นผิด ในเมื่อเรียบร้อยแล้วเก็บบาตรเก็บกระโถน ข้อวัตรปฏิบัติสอดสายไปเรียบร้อยกลับที่พัก อย่างเมื่อเช้ามีอันนั้นอันนี้คุยกันไม่เป็นท่า ไอ้ของไม่เป็นท่า เพราะไอ้เจ้ากิเลสมันต้องการให้เป็นอย่างนั้น ตรงไหนไม่เป็นท่า มันอยากให้ทำอย่างนั้น มันอยากให้เป็นอย่างนั้น เมื่อเช้ายังบอกทำไมไม่ไปสักที ไม่ขึ้นสักที ซึ่งมันมีความจำเป็นอะไรที่จะไปยืนคุยกันอยู่ ที่พูดนี่ไม่ใช่ว่าไม่มองนะ ที่คุยกันหนะคุยกันด้วยเหตุด้วยผล มีความจำเป็นหรือไม่ ถ้ามีเหตุผลมีความจำเป็นเราก็พอที่จะอ่านออก คุยกันอย่างที่เรียกว่ามันเกินความจำเป็นหรือ มันจำเป็นที่จะต้องไปคุย เราก็พออ่านออกไม่ใช่มุ่งแต่จะหายกโทษ ไม่ใช่มุ่งแต่จะตำหนิกัน เพราะโทษใครก็ไม่ต้องการ ความไม่ถูกต้องใครก็ไม่ต้องการ เราก็ต้องบอกกล่าวกัน จึงเรียกว่ามีความเมตตาหวังดีต่อกัน

ลำดับที่ 009เลขที่เทป 140/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290923 วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2529
ระหว่างทำข้อวัตรปฏิบัติกริยามารยาทให้ระวังมันจึงเป็นข้อวัตร มันจึงเป็นข้อปฏิบัติ ถ้าหากว่าไม่ระวัง ไม่เป็นดอก ทำแต่ไม่เป็น การปัดการกวาดการเช็ดการถู ทำสารพัดไม่ตั้งอกตั้งใจ ไม่มีการกระทำภายในใจไม่เป็นข้อปฏิบัติ คนใช้ที่เขารับจ้าง คนใช้ถูบ้านถูช่อง เขาเป็นข้อปฏิบัติเมื่อไร มันต้องมีการกระทำภายในใจเคารพในการกระทำนั้น มีความพอใจในการกระทำ มีความสำรวมจิตสำรวมใจ การกระทำเป็นข้อปฏิบัติมาจากจิตจากใจทุกสิ่งทุกอย่าง ข้อปฏิบัติหมดใจไม่มีข้อปฏิบัติ ใจไม่มีข้อปฏิบัติแล้ว ทำสิ่งที่ข้อปฏิบัติมันก็ไม่เป็น มันขวาง มันขวางมาแต่ผู้ทำ ขวางตาขวางหูชาวบ้านเขจา เปิดประตู เปิดหน้าต่าง ปิดประตู ปิดหน้าต่างทำยังไง จึงจะไม่ให้มีเสียง วางกาวางขวดน้ำ วางแก้ววางจอกน้ำวางกระโถน ทำยังไงจึงจะไม่ให้มีเสียงวางถ้วยวางชาม ถ้วยชามมันก็ไม่ค่อยจะมีเสียง มีบ้างก็เป็นหม้อเล็ก ๆ น้อย การวางบาตรก็เหมือนกัน ไม่ใช่ย่อนตึบวางตึบ มี ที่พูดนี่มันเห็นหน้าก็น่าเห็นใจ บิณฑบาตมันไกล มาวางตึบ ๆ ตับ ๆ ขาดความเคารพ สายบาตรไม่ใช่ทิ้งย่อนรุ่ม ๆ ร่าม ๆ จะต้องพับให้เรียบร้อยวางไว้บนบาตร จึงว่าให้พากันระมัดระวัง ระวังเจ้าของนั้นล่ะให้มาก

ลำดับที่ 010 เลขที่เทป 999/29 ชื่อแฟ้มข้อมูล 290808 วันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2529
เช็ดบาตรก็เหมือนกัน เช็ดด้วยความสงบ นั่งก็ให้นั่งเป็นระเบียบ ทำไงจะเป็นระเบียบ ผู้น้อยก็ดูที่นั่งเจ้าของที่นั่งอยู่นั้น ผู้ใหญ่ก็ให้ดูที่นั่งของเจ้าของนั้น ผู้น้อยนั่งสูงผู้ใหญ่นั่งต่ำ ต่างคนก็ต่างไม่ดูเจ้าของ การปฏิบัติธรรมมันต้องดูเจ้าของเรียบร้อย แล้วเอาบาตรใส่ถุงเรียบร้อย ข้อวัตรปฏิบัติการปัดการกวาด การเก็บนั่งจัดนี้เรียบร้อย ทุกสิ่งทุกอย่างเรียบร้อย แล้วก็กลับที่พักกัน มีแดดเอาบาตรตากซะก่อนพอสมควร